Verkiezingsprogramma ChristenUnie Veenendaal 2022-2026

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

ChristenUnie, partij in de samenleving

In Veenendaal gaat veel goed! Mensen wonen hier met plezier, we hebben de vertrouwdheid van een dorp en de voorzieningen van een stad. Daar zijn we blij mee en dat willen we behouden! Er zijn echter ook veel uitdagingen. Kunnen we woonruimte bieden aan jongeren en nieuwe Veenendalers, zonder nog meer groen en open ruimte in te leveren? En hoe zien de financiën van de gemeente eruit als we niet meer kunnen groeien? Hoe kunnen we werken aan duurzame energie en mobiliteit? Wat moeten we doen zodat iedereen zich veilig voelt, op straat en achter de voordeur? 

Hoe zorgen we ervoor dat iedereen gelijke kansen krijgt om mee te kunnen doen? Deze verkiezingen gaan over mensen. Over jou en over mij. Over onze ouders, onze kinderen, onze buren, de leerkracht op de school, onze werkgever en onze medewerkers. Ze gaan over ons en de manier van samenleven in Veenendaal. 

Een samenleving met toekomst

In de samenleving hebben we elkaar als mensen hard nodig. Dat hebben we de afgelopen coronaperiode goed gemerkt. We moesten veel sociale contacten missen, maar we zagen ook de impact van warme initiatieven van mensen die naar elkaar omzien. Wat is het belangrijk dat we voor elkaar zorgen en op elkaar kunnen vertrouwen in de samenleving! En ook: wat is het belangrijk dat er een betrouwbare overheid is die een vangnet biedt als het nodig is. 

Een zorgzame samenleving, op basis van vertrouwen: dat gaat niet vanzelf. De tweedelingen in de samenleving wordt groter, mensen komen tegenover elkaar te staan. De ChristenUnie is zich daarvan bewust en gelooft dat het beter kan. Wij zijn ervan overtuigd dat het meer dan ooit belangrijk is om te geloven in en te werken aan een Veenendaal waar het niet meer gaat om `ik' maar steeds meer om `wij'.

Daarom gaan wij met dit programma van hoop de komende verkiezingen in. Ondanks behoorlijke financiële uitdagingen presenteren we in ons verkiezingsprogramma veel plannen voor Veenendaal die laten zien dat de ChristenUnie wil bouwen aan een samenleving waarin aandacht is voor wat echt telt: wij investeren in zorg voor elkaar, in een overheid die bondgenoot is van de inwoners van Veenendaal, in een duurzame economie en in keuzes die goed zijn voor Gods schepping. 

Wij willen samen recht doen. Daarin willen we luisteren naar onze God, die ons opdraagt Hem te dienen en onze naasten lief te hebben. Dat bracht Jezus Christus zelf ook in de praktijk: Hij bracht hoop en herstel, en deed recht, vooral aan mensen die arm, ziek, gehandicapt of buitengesloten waren. Wij volgen graag Zijn voorbeeld en luisteren naar Zijn opdracht om recht te doen en lief te hebben. Bij het zoeken naar antwoorden op de uitdagingen van deze tijd putten we als christelijke partij uit de bevrijdende boodschap in de Bijbel. Zo vertalen we ons geloof naar politieke uitgangspunten en keuzes.

Zet je in voor de bloei van de stad waarin je woont, want de bloei van de stad is ook jullie bloei.

Jeremia 29:7

Samenspel tussen samenleving en overheid

Wij beseffen heel goed dat de overheid niet alle vraagstukken gaat oplossen. De samenleving is niet maakbaar. Maar de overheid is er volgens de ChristenUnie wel om het zwakke te beschermen en het sterke te reguleren. Dat vatten we samen als `recht doen'. De overheid beschermt de ruimte waarbinnen mensen in vrede leven.

De ChristenUnie heeft dus een sterk en uniek antwoord op vragen over `links of rechts' en over de rol van de overheid. Overheid en inwoner staan niet tegenover elkaar, maar naast elkaar; en ieder neemt zijn eigen verantwoordelijkheid. Daarbij ziet de ChristenUnie het belang van sociale verbanden die in beweging willen komen. De toeslagenaffaire en de doorgeschoten controle op de bijstand zijn voorbeelden van teveel wantrouwen van de overheid in de burger. Wij willen graag het vertrouwen terug en maatwerk voor inwoners die een beroep moeten doen op de gemeente. 

De ChristenUnie is een landelijke, christelijke netwerkpartij. Anders dan lokale partijen kunnen wij dus lokale onderwerpen ook provinciaal of landelijk aankaarten. Dat hebben we bijvoorbeeld gezien rondom het ondergronds brengen van de hoogspanningslijn in Veenendaal. Er was een hele goede samenwerking binnen de ChristenUnie, zowel landelijk als provinciaal. Dit geldt ook voor de problemen met lachgas. Lokaal is dit aan de orde gesteld en ook landelijk wordt er gestreden voor een verbod op deze middelen. 

Partij van christenen voor alle mensen

De ChristenUnie is een partij van christenen voor alle mensen. Wij willen iets uitstralen en doorgeven van de liefde die God heeft voor deze wereld, voor Nederland, voor Veenendaal. Doe met ons mee door te stemmen op ons! Wij willen samen recht doen.

Ons programma in het kort

Onze ambitie is dat Veenendaal een groene en duurzame stad is, waar iedereen een veilig thuis heeft en gelijke kansen krijgt.

Veenendaal is groen en duurzaam

• Ruimte voor natuur, fietsen, wandelen, buitensporten, bewegen, duurzame en slimme mobiliteit.
• Voldoende ruimte voor duurzame en betaalbare woningen.
• Aantrekkelijke, groene en gezonde woonplaats.

Veenendaal biedt veiligheid voor iedereen

• Een veilige plek voor iedereen: thuis, onderweg, op school en op het werk.
• Ondersteuning (op maat) voor wie dat nodig heeft door een betrouwbare, transparante en
  toegankelijke overheid.
• Nieuwkomers doen zo snel mogelijk mee. We werken met hen aan taal, opleiding en werk.

Veenendaal geeft iedereen gelijke kansen

• Geen enkel kind mag opgroeien in armoede.
• Extra aandacht voor wie moeite heeft met taal of lezen.
• Betaalbare en duurzame woningen voor starters en senioren.

*Waar we het woord `stad' gebruiken, mag je uiteraard ook `dorp' lezen!

Hieronder kun je meer precies lezen wat we per onderwerp willen bereiken.

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

In de samenleving zorgen we voor elkaar. Wie hulp nodig heeft, moet dat eenvoudig kunnen aanvragen, met ruimte voor eigen keuze. Informatie over alle mogelijkheden moet duidelijk zijn en goed te vinden. Wie moeite heeft met lezen, taal of digitale vaardigheden moet daarbij ondersteuning krijgen.

Waar staat de ChristenUnie voor?

Wij vinden het belangrijk dat mensen tot hun recht komen en we zijn ervan overtuigd dat dat vooral gebeurt in de sociale netwerken waarin mensen leven: gezinnen, klassen in scholen, vriendengroepen, verenigingen, geloofsgemeenschappen, de straat en de buurt, online netwerken en sociale media. Wij blijven daarom inzetten op een samenleving waarin mensen elkaar als het kan helpen en voor elkaar zorgen. Een samenleving waarin iedereen mee kan doen, op basis van gelijkwaardigheid. Als mensen het toch niet op eigen kracht redden, moet de gemeente zorgen voor passende ondersteuning en hulp.

Soms gaat dat meedoen niet vanzelf: ieder mens loopt kans om psychische, sociale of gezondheidsproblemen te krijgen. En dan kijken we naar elkaar om. Maar wij vinden het belangrijk dat we in Veenendaal extra investeren in het voorkómen dat problemen ontstaan (`preventie') of problemen opsporen als ze nog niet al te groot zijn (`vroegsignalering'). Want voorkomen is beter dan genezen. Belangrijke oorzaken waardoor mensen niet mee kunnen doen, willen we speciaal aanpakken: problemen met lezen of taal, structurele armoede en schulden zijn namelijk vaak een oorzaak voor meer problemen.

In Veenendaal hebben kerken een belangrijke rol in het omzien naar inwoners in kwetsbare situaties. We zijn blij met de constructieve contacten tussen kerken en gemeente, onder andere via het Diaconaal Platform Veenendaal en het Pastoresconvent. Deze contacten gebruiken de kerken om problematiek die ze signaleren onder de aandacht te brengen en zo geven ze een stem aan kwetsbare groepen. 

We zijn ook blij met alle maatschappelijke initiatieven die worden ontplooid met veel vrijwilligers die zich inzetten voor de Veense samenleving, zoals HiPHelpt, Present, Netwerk voor Jou, Hulpdienst in Zicht, 

Buitenzorg, Wijs in je Wijk, Schuldhulpmaatjes, de Voedselbank en meer. Daar waar mogelijk zullen we ons inzetten om deze initiatieven te ondersteunen. 

1.1 Werken aan een sterke sociale basis

Met de sociale basis bedoelen we de mensen die de samenleving samen vormgeven: in de eerste plaats wat inwoners met elkaar en voor elkaar doen (bijvoorbeeld in gezinnen, geloofsgemeenschappen, vrijwilligersorganisaties), vervolgens ook de professionele, georganiseerde sociale basisvoorzieningen. Samen geven ze vorm aan de sociale basisvoorzieningen die er zijn voor alle aspecten van het dagelijks leven: ontmoeting, onderwijs, opvoeding, werk, gezondheid, wonen, bewegen, cultuur en veiligheid. 

Wij vinden dat de gemeente een rol heeft om deze sociale basis te versterken, door mantelzorgers en vrijwilligers(organisaties) te ondersteunen en door te stimuleren dat er goede samenwerking is tussen wat inwoners zelf doen en wat professioneel georganiseerd wordt. 

• We willen dat gemeente Veenendaal werk maakt van preventie, door te investeren in de sociale basis: in vrijwilligersorganisaties, buurthuizen en andere ontmoetingsplekken, en goed bereikbare hulp bij eenvoudige problemen; dit in goede afstemming tussen formele en informele zorg.  
• We willen dat Veenendaal werk maakt van gezonde voeding, het handhaven van de norm `geen 18, geen alcohol en drugs', ontmoedigen van roken en stimuleren van voldoende beweging. Dit als verdere uitwerking van het lokale Preventieakkoord. Zie ook het hoofdstuk `Veiligheid'.
• We willen dat de gemeente in beeld brengt in welke wijken of buurten, of voor welke groepen, specifieke problematiek aan de orde is. Om vervolgens in te zetten op gerichte preventieve programma's, bijvoorbeeld programma's voor leefstijlverbetering, dementievriendelijke wijken, Jongeren op gezond gewicht (JOGG) of Welzijn op Recept (doorverwijzing door de huisarts naar sport- of welzijnsactiviteiten). 
• We willen dat Veenendaal aansluit bij `Een tegen eenzaamheid' en vanuit een lokale coalitie van inwoners, bedrijven en organisaties voorkómt dat mensen eenzaam worden.

1.2 Iedereen moet mee kunnen doen

We willen dat iedereen gelijkwaardig mee kan doen aan de samenleving. Ook mensen met een beperking of chronische ziekte: zij blijven te vaak letterlijk en figuurlijk drempels tegenkomen. Dat geldt ook voor mensen die moeite hebben met lezen of de taal. We willen dat iedereen zich zelfstandig kan redden in de openbare ruimte en in de gebouwen en voorzieningen van de gemeente. Daarom vinden we het volgende belangrijk: 

• Zoals landelijk vereist heeft Veenendaal een inclusieagenda, maar die vinden we nog maar minimaal ingevuld. We willen deze uitbreiden, in nauw overleg met de doelgroep zelf.
• We willen dat de gemeente laat onderzoeken wat er verbeterd kan worden aan de toegankelijkheid van haar gebouwen en voorzieningen, waaronder ook de digitale omgeving. Dat kan bijvoorbeeld door een `schouw': een divers samengestelde groep mensen (in een rolstoel, laaggeletterd, slechtziend) die samen een situatie in de praktijk bekijkt en voorstellen voor verbetering doet.
• We willen dat de gemeente kinderen met een beperking mogelijkheden blijft bieden om te sporten en buiten te spelen (zie ook 9.4).
• Er zijn al toiletten opengesteld in gemeentelijke gebouwen. We willen dat de gemeente daarnaast ook in overleg gaat met ondernemers over hun mogelijkheden om toiletten beschikbaar te stellen.

1.3 Goede ondersteuning voor wie dat nodig heeft

Wie hulp nodig heeft, moet dat eenvoudig kunnen aanvragen. We willen zorg die dichtbij mensen is georganiseerd: op een menselijke schaal, bereikbaar en met een menselijk gezicht. De decentralisaties van Rijk naar gemeenten van ruim vijf jaar geleden waren daarvoor bedoeld, maar zijn nog niet voldoende uitgewerkt. Wij vinden dat het niet de taak van de inwoner is om samenhang te organiseren in de hulp die hij krijgt; de gemeente moet voor die samenhang zorgen. Inwoners hebben zelf de regie over hun hulpvraag en moeten kunnen kiezen, bijvoorbeeld ook voor zorg die bij hun identiteit past.  

• Inwoners moeten voor ondersteuning terecht kunnen bij één loket. Nu is er wel één Wmo-loket, maar ook een Budgetloket, voor jeugdhulp het CJG en voor nieuwkomers een Leerwerkloket in Ede. We horen nog te vaak dat mensen hun verhaal steeds weer opnieuw moeten doen voor ze de juiste hulp krijgen. We willen dat de loketten bemenst worden door breed opgeleide professionals met oog voor de sociale, praktische, medische en psychische kanten van een vraag.
• Wij willen dat naast Zorg-in-natura (ZIN), pgb-gebruik mogelijk blijft en dat inwoners die mogelijkheid kennen. Dat geeft ruimte voor eigen keuze, ook voor identiteitsgebonden zorg. Daarbij willen we dat pgb-aanvragers niet gekort worden ten opzichte van het ZIN-contract.
• De gemeente wijst inwoners bij de genoemde loketten actief en duidelijk op de mogelijkheid om (vrijwillige) cliëntondersteuners in te zetten. 
• Voor mensen die toch de weg niet kunnen vinden of negatieve ervaringen hebben bij het zoeken naar hulp, moet er een onafhankelijke, lokale ombudsfunctie komen die kan bemiddelen tussen zorgvragende inwoners en gemeente.

1.4 Mantelzorgers

Om overbelasting van mantelzorgers te voorkomen, willen we dat er voor de naasten voor wie zij zorgen goede dagbesteding is en de mogelijkheid om een tijdje door iemand anders verzorgd te worden (`respijtzorg'). Wij zetten in op respijtzorg, waardering van de mantelzorger en het proactief benaderen van mensen die, soms zonder dat ze het zelf weten, mantelzorger zijn geworden.

• We willen dat de gemeente het aanbod in mantelzorgondersteuning behoudt, ook respijtvoorzieningen, en wijst mantelzorgers en hun naasten actief op dat aanbod.
• Wij willen specifieke ondersteuning voor jonge mantelzorgers. Zeker als zij zorgtaken moeten combineren met school of studie.

1.5 Vrijwilligers

Wij zijn trots op al het werk dat de vele vrijwilligers in Veenendaal verzetten. Zij zijn van onschatbare waarde voor onze samenleving. Daarom willen wij dat de gemeente vrijwilligerswerk blijft faciliteren en het vrijwilligers en hun organisaties niet moeilijk maakt door regels of beperkingen. Dit geldt ook voor het doen van vrijwilligerswerk naast een uitkering en het activeren van vluchtelingen door middel van vrijwilligerswerk.

• Vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties moeten goed betrokken worden bij ontwikkeling van beleid voor `de sociale basis' en bij de uitvoering daarvan. De gemeente blijft actief investeren in de positionering van het vrijwilligerswerk, door beschikbaar houden van een structurele subsidie; en ook door het mogelijk maken van een `Maatschappelijk Netwerk Veenendaal' waarin vrijwilligersorganisaties en zorg- en welzijnsorganisaties gelijkwaardig met elkaar in contact zijn.
• We vinden dat de gemeente de coördinatie en koppeling van vrijwilligers via Veens moet blijven faciliteren; dit loket werkt goed samen met vrijwilligersorganisaties die vrijwilligers en hulpvragen koppelen, zoals Netwerk voor Jou, Present en HipHelpt.
• We willen dat de gemeente waar nodig ondersteuning geeft aan vrijwilligers(organisaties), zoals gratis mogelijkheden van een vrijwilligersverzekering of een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag).

1.6 Ouderen

Veel ouderen hebben een goed leven en weten hun weg te vinden, zelfstandig of met zelf georganiseerde hulp. Maar als dat lastiger voor hen wordt, wil de ChristenUnie dat er aandacht en steun voor hen is. In Veenendaal moet je waardig ouder kunnen worden. Met het oog op ouderen willen we: 

• Aandacht voor sport en bewegen door ouderen. 
• De gemeente neemt het voortouw om met huisartsen, wijkverpleging, geriatrisch deskundigen en verpleeghuizen voor elke wijk één plan over de organisatie van ouderenzorg te maken.

Zie voor meer over dit onderwerp in 4.3.

1.7 Zorg voor vluchtelingen

De gemeente is verantwoordelijk voor goede opvang van vluchtelingen. Mensen die huis en haard hebben verlaten, moeten een veilig onderkomen krijgen. We vinden dat de manier waarop we in Veenendaal met vluchtelingen omgaan, een vraagstuk van de hele samenleving is. We willen dat nieuwkomers snel opgenomen worden in onze samenleving door het leren van de taal, woonruimte en een opleiding of baan, of een gecombineerde opleiding en baan. Met bijzondere aandacht voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV'ers). 

• We willen een beleidsplan voor snelle integratie van nieuwkomers, in samenspraak met COA, IND, Vluchtelingenwerk, maatschappelijke organisaties, scholen, kerken en bedrijfsleven. Onderdelen daarvan zijn het goed leren van de taal, huisvesting en samenwerking met bedrijfsleven dat uitgedaagd wordt statushouders in dienst te nemen. Iedere nieuwkomer moet een plan op maat krijgen, zoals de nieuwe Wet inburgering voorschrijft.
• De gemeente steunt, zo nodig financieel, activiteiten vanuit de samenleving die taal en participatie van nieuwkomers bevorderen, zoals maatjes-/buddyprojecten.

1.8 Armoede, schulden en preventie

In Veenendaal groeien teveel kinderen in armoede op. Dat gaat niet alleen om gezinnen die van een uitkering leven, er zijn ook werkende ouders die geldzorgen hebben. De ChristenUnie wil armoede bestrijden. Armoede levert veel stress op, leidt vaak tot sociale problemen en slechtere schoolprestaties. Wij willen voorkómen dat armoede van generatie op generatie over blijft gaan. Daarom willen we dat gezinnen eenvoudig gebruik kunnen maken van regelingen, en dat ze ook hulp kunnen krijgen. Om geldstress te voorkomen willen we dat de gemeente voor schulden een gezinsaanpak hanteert. Speciale aandacht moet er zijn voor jongeren, die gemakkelijk in schulden blijken te komen en voor laaggeletterden en mensen die de taal niet spreken.

• We zijn dankbaar voor het werk van de Voedselbank en de Stadsakkers. Ook zijn we blij met alle vrijwilligers die zich inzetten via Schuldhulpmaatje. We willen dat de gemeente deze organisaties ondersteunt als dat nodig is.
• Voorlichting moet laagdrempelig zijn: over geld en budgetbeheer, over hulp bij schulden, over regelingen voor minima. Bij voorkeur vindt deze voorlichting plaats op ontmoetingsplekken in de wijken of op andere plekken waar mensen gemakkelijk komen (scholen, supermarkten, portieken).
• Kwetsbare groepen moeten zo gemakkelijk mogelijk preventief budgetbeheer kunnen krijgen.
• We zijn blij met de afspraken van de gemeente met woningcorporaties en energieleveranciers dat zij betalingsachterstanden tijdig melden en er pas tot (dreigen met) afsluiting of huisuitzetting overgegaan nadat eerst actief hulp is aangeboden. We willen dat gezinnen met kinderen tot 18 jaar nooit op straat gezet worden. 

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

We willen graag investeren in gezinnen met opgroeiende kinderen, met name in de bepalende eerste duizend dagen van een kind. Ouders moeten kunnen terugvallen op een warme omgeving en als het nodig is op goed samenwerkende ondersteuning. Kinderen staan centraal, niet het systeem.

Waar staat de ChristenUnie voor?

We willen dat de gemeente inzet op veilige gezinnen, veilige scholen en veilige buurten. Dat kinderen zo dicht mogelijk bij huis onderwijs en zorg kunnen krijgen. Oók degenen die extra ondersteuning nodig hebben. In Veenendaal is er onderwijs en ondersteuning die past bij de cultuur, identiteit en achtergrond van het gezin. 

2.1 Investeren in gezinnen

Bij ontspannen ouderschap hoort ook dat ouders goed omgaan met de uitdagingen van het leven, en als het nodig is hulp kunnen krijgen. Het CJG signaleert een trend dat er steeds meer een beroep gedaan wordt op jeugdhulp: twintig jaar geleden had 1 van de 25 kinderen professionele hulp nodig, nu zijn dat er 9 van de 25. Hebben de kinderen daadwerkelijk meer problematiek, of leggen we als samenleving de lat veel hoger voor ouders en kinderen? We vinden het belangrijk dat in Veenendaal uitdagingen in het gewone leven bespreekbaar zijn, tussen ouders onderling en tussen ouders en professionele hulpverleners. We willen dat mensen die samen kinderen krijgen, laagdrempelig gebruik kunnen maken van manieren om te werken aan een goede relatie en ontspannen ouderschap. 

• We willen doorgaan als `Kansrijke Start-gemeente': niet alleen medische geboortezorg, maar op alle levensterreinen goede voorlichting en begeleiding tijdens de zwangerschap en de eerste 1000 dagen van een kind, met aandacht voor de relatie tussen de ouders.
• We willen dat ouders in Veenendaal laagdrempelig en vrijwillig versterking kunnen krijgen voor hun relatie (ouderschapscursussen, informatie over relatieondersteuning). Dat kan door goede samenwerking van de GGD met scholen, kinderopvang en verloskundigen. 
• We zijn voorstander van initiatieven waarin ouders andere ouders ondersteunen, bijvoorbeeld via buurtgezinnen, gastgezinnen en meeleefgezinnen, Home-Start en de Family Factory.
• Bij de uitdagingen van het gewone leven hoort ook het bewust en veilig omgaan met internet en social media. De ChristenUnie pleit voor voorlichting op school aan zowel kinderen als ouders over (digi-)veiligheid op scholen. Bijvoorbeeld door een jeugdboa die voorlichting geeft over over sexting, drugs, ondermijning en kleine vormen van criminaliteit. Voorkom dat kinderen op jonge leeftijd hierin rollen doordat zij bijvoorbeeld in ruil voor geld of een telefoon een pakje bezorgen. Hierover meer in het hoofdstuk `veiligheid'.

2.2 Effectieve ondersteuning bij het opgroeien van kinderen

Sinds 2015 organiseren gemeenten en jeugdzorgaanbieders samen de jeugdhulp. Om dat goed te doen hebben we voldoende middelen van het Rijk nodig voor deze taak. Gemeenten moeten onderling (regionaal) goed  samenwerken en de inkoop van jeugdzorg doen op basis van kwaliteit, niet alleen op basis van prijs. En we moeten samen in beeld hebben wat de achtergrond is van de problemen van kinderen en jongeren die zich melden bij de jeugdhulp. De `toegang' tot jeugdhulp moet worden vormgegeven door professionals (bij het CJG of in de huisartsenpraktijk) die goed het onderscheid kunnen maken met de ouders samen: wat is een alledaagse uitdaging en wat vraagt professionele hulp? 

Jongeren en hun ouders zijn erbij gebaat als op het juiste moment de juiste zorg beschikbaar is. Zo licht of zo zwaar als nodig is. Hiervoor is het nodig dat de zorgvrager, het gezin, samen met de omgeving en professionals één plan maakt. De normale omgeving van een kind is ook de school of kinderopvang. We willen in Veenendaal de volgende drie belangrijkste punten aanpakken, zodat de kosten in de jeugdzorg beheerst kunnen worden:

• Stimuleer als gemeente samenwerking van scholen met jeugdhulp en jeugdgezondheidszorg met scholen, specifiek als het gaat om kinderen met ongelijke kansen: kinderen van nieuwkomers, kinderen die in armoede opgroeien en kinderen met een beperking.
• Kinderen horen in een gezin, niet in een instelling. Investeer in pleeggezinnen (ondersteun de werving en begeleiding van pleegouders), gezinshuizen en steungezinnen binnen Veenendaal, zodat kinderen die niet bij hun eigen gezin kunnen blijven daar terecht kunnen.

2.3 Zorg voor jongeren en jong-volwassenen

Als ze opgroeien maken jongeren zich los van het gezin waarin ze opgroeiden en gaan ze op eigen benen staan. Voor sommige jongeren is dat moeilijk en is extra ondersteuning nodig. Jongeren die tot dan toe ondersteund werden vanuit de Jeugdwet hebben vaak als ze volwassen worden op allerlei (nieuwe) gebieden hulp nodig.

• Voor jongeren en jongvolwassenen willen we graag dat er continuïteit is van zorg en ondersteuning als zij in de jeugdzorg 18 jaar worden. Hiervoor wordt een apart Jongerenteam opgericht (samenwerking tussen gemeente en zorgpartners) voor jongeren vanaf 16 jaar, zodat jongeren bij de overgang van Jeugdwet naar WMO, Participatiewet en uitkeringen één duidelijk aanspreekpunt hebben.
• Dit Jongerenteam organiseert ook opvang en begeleiding van zwerfjongeren en gaat actief opzoek naar zogenaamde spookjongeren (die wel in Veenendaal verblijven maar nergens ingeschreven staan). 
• Het Jongerenteam geeft ook vorm aan ondersteuning, zorg en begeleiding van tienermoeders. 
• In het Jongerenteam moet specifieke expertise aanwezig zijn voor het voorkomen van depressies en suïcide-gedachten onder jongeren als gevolg van bijvoorbeeld gevoelens van eenzaamheid of afwijzing.
• We willen graag `Kamers Met Aandacht' in Veenendaal: zij helpen kwetsbare jongeren tussen 18 en 23 op weg naar zelfstandigheid.

2.4 Onderwijs

In Veenendaal moet het onderwijs gelijke kansen bieden voor alle leerlingen, onafhankelijk van de wijk waarin een school staat of van de financiële of sociale situatie van ouders. 

De ChristenUnie is voor de vrijheid van onderwijs. En alle onderwijs is bijzonder. Dit houdt in dat ouders, vanuit hun verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kinderen, kunnen kiezen voor een school die aansluit bij de eigen waarden, identiteit en idealen en dat de gemeente de diversiteit van scholen op levensbeschouwelijke en pedagogische gronden respecteert. Ouders behouden in Veenendaal de vrijheid van schoolkeuze. Het stichten van nieuwe scholen is daarbij wel afhankelijk van rijksgelden en regelgeving. 

Gemeente en scholen moeten zich samen inspannen om onderwijs voor alle kinderen zo nabij mogelijk te organiseren. Scholen moeten (vanuit hun regionale samenwerkingsverbanden) alle kinderen de mogelijkheid bieden om mee te doen (`inclusief onderwijs'). Het aantal thuiszitters in Veenendaal neemt toe, omdat ze geen school kunnen vinden die bij hen past. We willen dat onderwijs, leerplicht, preventie en jeugdhulp goed op elkaar afgestemd zijn en dat gezamenlijk datgene georganiseerd wordt wat voor leerlingen nodig is. De gemeente moet de lokale middelen, die voor jeugdzorg en onderwijs bestemd zijn, zo beschikbaar stellen dat de scholen er die investeringen mee kunnen doen die leerlingen optimaal ten goede komen (meedenkende en faciliterende gemeente). 

We vinden het volgende belangrijk: 

• We willen blijven inzetten op de samenwerking tussen basisschool en kinderopvang of peuterspeelzaal om ontwikkelkansen van kinderen te vergroten en (taal)achterstanden te voorkomen. 
• We willen dat de gemeente stimuleert dat basisscholen die dat willen, samen met het bedrijfsleven stages vormgeven voor groep 8 leerlingen, gezamenlijk curriculum voor techniekonderwijs en een lokaal Food Valley+ICT praktijklokaal. Ook in het middelbaar onderwijs willen we graag extra samenwerking van decanen met het bedrijfsleven om jongeren een goede beroepsoriëntatie te bieden.
• We willen dat de gemeente de samenwerkingsverbanden van scholen eraan houdt dat zij zich maximaal inzetten voor passend onderwijs voor ieder kind en dat het samenwerkingsverband voor een vlotte en passende oplossing zorgt als een school een kind niet kan behouden. Thuiszitten is geen oplossing.
• We willen graag dat ouders, school en buurt met elkaar verbonden zijn: dat na schooltijd schoolgebouw en schoolpleinen zoveel mogelijk toegankelijk zijn, zodat de school een plaats wordt voor de hele buurt om te spelen, maatschappelijke diensten te organiseren en buurtactiviteiten, bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding door buurtbewoners.
• Scholen leiden niet alleen op voor de arbeidsmarkt, maar voor de hele samenleving. We willen dat de gemeente scholen (po en vo) stimuleert om in samenwerking met maatschappelijke organisaties maatschappelijke projecten te blijven organiseren. zoals buurtprojecten, maatschappelijke diensttijd of maatschappelijke stage.
• Om een veilige en weerbare overgang van groep 8 naar de middelbare school te stimuleren willen we de politie faciliteren om groep 8 leerlingen per school te begeleiden met het onderwijsprogramma Kapot Sterk. 

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

We willen dat iedereen veilig kan leven in zijn eigen huis, gezin en buurt. Helaas is ook in Veenendaal sprake van onveiligheid, onder andere door criminaliteit. Criminaliteit verhardt, dat vraagt om een overheid die optreedt zowel preventief als handhavend.

Waar staat de ChristenUnie voor?

Inwoners van Veenendaal moeten veilig kunnen leven. De overheid heeft de plicht om inwoners te beschermen en criminaliteit te bestrijden. Met als uitgangspunt: daadkrachtig waar het moet, begripvol waar het kan. De ChristenUnie heeft aandacht voor slachtoffers en hun omgeving en stimuleert een effectieve, op herstel gerichte, aanpak van daders. 

Maar veiligheid is niet alleen een taak van de overheid. De ChristenUnie vindt ook dat de vrijheid waar we in onze gemeente van mogen genieten, samengaat met verantwoordelijkheid. Naast de wettelijke taak van de overheid zien wij een grote rol voor de samenleving. Juist ook als het gaat om veiligheid. Elke buurt of wijk heeft een eigen aanpak nodig en inwoners moeten betrokken zijn bij het opstellen daarvan. Inwoners, winkeliers, scholen, politie en woningcorporaties dragen samen bij aan goede buurten. Dat zijn buurten waarin jongeren veilig naar school gaan en kinderen ruimte hebben om te spelen, waarin ouderen zonder zorg over straat kunnen, actief kunnen zijn en nog volop van het leven kunnen genieten, waar je `s avonds laat veilig alleen buiten kunt zijn. Kortom, daar waar het op alle momenten van de dag voor iedereen veilig is om binnen en buiten te zijn. 

Veiligheid gaat over meer dan alleen het beschermd worden tegen geweld. Een schone en nette buurt die `s avonds goed verlicht is, geeft inwoners een veilige indruk. De ChristenUnie vindt het dan ook belangrijk dat de openbare ruimte in Veenendaal er netjes en verzorgd uitziet en er goede straatverlichting is. 

3.1 Een veilige samenleving 

Betrokkenheid van inwoners en organisaties is van groot belang bij de analyse van veiligheidsproblemen en bij het stellen van prioriteiten bij de oplossing daarvan. De gemeente Veenendaal is onderdeel van het Politie basisteam Heuvelrug, waarin samengewerkt wordt door Veenendaal, Rhenen, Renswoude, Utrechtse Heuvelrug en Wijk bij Duurstede. Zij doen dat op basis van een integraal veiligheidsplan (IVP). Dat plan is gebaseerd is op onderzoek en ervaringen in de verschillende meewerkende gemeenten. In IVP staan doelen en verantwoordelijkheden van de samenwerkende organisaties die een rol spelen bij veiligheid in Veenendaal en omgeving. 

De ChristenUnie wil dat de gemeenteraad invloed kan uitoefenen op de prioriteiten van de politie, vóór het vaststellen daarvan. Minstens één keer per jaar moet er overleg zijn tussen gemeenteraad, burgemeester, politie en openbaar ministerie waarin gesproken wordt over resultaten. Daarbij wordt ook verslag gedaan van de inzet van mensen en middelen, onderlinge samenwerking, aanrijdtijden e.d. van politie, brandweer en ambulances. De gemeenteraad moet zo een stevige vinger aan de pols houden bij beleid dat naar de veiligheidsregio's is verplaatst.

We willen dat inwoners, als oren en ogen van de politie, actief betrokken worden bij de veiligheid op straat, in de wijk en in huis. Dit kan door de inzet van Burgernet en van social media, zoals buurtappgroepen in de wijk of contact met de politie via Webcare. Cameratoezicht is een prima middel, maar we willen dit beperkt proportioneel) toepassen. 

We willen dat inwoners van Veenendaal gemakkelijk melding kunnen maken van overlast en van crimineel gedrag, waarbij de politie contact legt met de melder over de resultaten/uitkomsten. We hechten aan de rol van de (digitale) wijkagent als aanspreekpunt voor inwoners in de wijk en zijn coördinerende taak naar andere agenten en de gemeente toe om problemen in de wijk concreet aan te pakken.

•  Inwoners worden door wijkmanagers uitgenodigd voor inspreekavonden (ook online mogelijk) om input te leveren voor het opstellen van het veiligheidsplan.
• Er vindt een structurele jaarlijkse evaluatie van het veiligheidsplan plaats met de gemeenteraad, burgemeester, politie en OM.
• Als groepen jongeren georganiseerd overlast veroorzaken, wordt er in samenwerking met buurtbewoners, jeugdwerkers, jeugd BOA's en politie toenadering tot de jongeren gezocht. Harde kern en meelopers worden geïdentificeerd en ouders en netwerken worden betrokken om de overlast terug te dringen. 
• Betrek inwoners bij veiligheid in hun directe omgeving d.m.v. Burgernet, Buurtpreventie Apps en korte lijntjes met het wijkteam. 
• Er wordt een aanpak tegen straatintimidatie ontwikkeld.
• Jaarlijks uitroepen van de wijk met het beste initiatief op het gebied van veiligheid.

3.2 Drugs en drank

Mensen zijn geschapen door God. Het is nooit de bedoeling dat zij hun vrijheid en waardigheid kwijtraken door drugs, drank of een verslaving.  

De ChristenUnie wil dat er werk gemaakt blijft worden van het opsporen van illegale hennepkwekerijen en dat tegen verdachten hard wordt opgetreden. De politie kan hierin een preventieve rol spelen door ondernemers te waarschuwen voor de risico's van verhuur van panden voor illegale doeleinden.

Medio 2022 komt er een landelijk verbod op lachgas en designerdrugs. Het mag namelijk niet zo zijn dat zelfs kinderen het gebruik van een pilletje of het inhaleren van een ballonnetje normaal vinden. Naast handhaving vinden wij het belangrijk dat door de gemeente, in samenwerking met politie, GGD en relevante maatschappelijke organisaties, ingezet wordt op preventie- en bewustwordingsprojecten op scholen. Hierbij moeten de ouders niet vergeten worden.  

De handhaving van de Drank- en Horecawet vraagt om voldoende beschikbare en goed geschoolde handhavers. De strijd tegen drankmisbruik voert de gemeente samen met scholen, ouders, kerken, verslavingszorg, horeca, politie, sportverenigingen en andere betrokkenen. We willen dat iedereen alert is op de handhaving van leeftijdsgrenzen.

• We willen in onze gemeente een verbod voor het gebruik van lachgas en designerdrugs in de openbare ruimte.
• We willen dat de gemeente zich samen met maatschappelijke partners inzet voor preventie van alcohol- en middelengebruik op scholen. Niet alleen richting de jeugd, maar ook in de richting van ouders/volwassenen. 
• We dringen erop aan dat de gemeente Veenendaal zich inzet om de doelstellingen uit het landelijk Preventieakkoord (2018) te behalen en een lokaal (en/of regionaal) Preventieakkoord formuleert in samenwerking met de GGD.

3.3 Mensenhandel en uitbuiting

Mensenhandel

• seksuele uitbuiting, bijvoorbeeld wanneer iemand onvrijwillig voor iemand anders in de prostitutie werkt. 
• arbeidsuitbuiting, dat door dusdanig slechte arbeidsomstandigheden mensenrechten in het geding zijn. Onder onmenselijke omstandigheden valt o.a. teveel onbetaalde uren moeten werken. 
• criminele uitbuiting waarbij iemand een ander aanzet tot criminele activiteiten, bijvoorbeeld onder dwang moeten stelen, of drugs vervoeren. 

Mensenhandel betekent per definitie het uitbuiten van mensen. Daarbij wordt dwang, misleiding, machtsmisbruik of misbruik van een kwetsbare positie gebruikt. Dit komt ook in Veenendaal voor.  

We willen dat onze gemeente zich, in samenwerking met andere gemeenten in de regio, actief inzet voor beleid tegen deze ernstige en complexe vorm van criminaliteit. Op die manier voorkomen we een waterbedeffect (probleemverplaatsing naar andere gemeenten) tussen gemeenten en zijn we beter in staat mensenhandel te voorkomen, te signaleren en aan te pakken.

• We willen dat de gemaakte afspraken voor het tegengaan van mensenhandel goed worden opgevolgd. We willen dat ieder slachtoffer van mensenhandel, ook ongedocumenteerden, terecht kan bij gemeentelijke voorzieningen zoals opvang en begeleiding (bv. CoMensha). Daarbij moet slachtofferschap losgekoppeld worden van het doen van aangifte.
• We willen dat er actief onderzoek wordt vormgegeven om verborgen en illegale prostitutiepraktijken in Veenendaal op te sporen.
• We willen dat de gemeente zorgt voor informatiepakketten voor bijvoorbeeld arbeidsmigranten, bij voorkeur in hun eigen taal, met daarin minimaal de rechten en plichten en de mogelijkheden om melding te maken van misstanden en hulp in te roepen (informatieverstrekking). We willen dat deze pakketten proactief verspreid worden op plaatsen waar doelgroepen samen komen.

3.4 Radicalisering

Radicalisering vormt een bedreiging voor de manier waarop wij in Veenendaal in vrijheid en veiligheid leven. Het kan levens verwoesten, drijft families tot wanhoop en laat professionals soms verslagen achter. Radicalisering ontstaat als personen of groepen opvattingen ontwikkelen die haaks staan op de democratische rechtsorde en bereid zijn daar in de praktijk consequenties aan te verbinden. 

Naast het beschermen van de samenleving, heeft de overheid ook een taak bij het beschermen van de individuele (minderjarige) burger. Aanpak van radicalisering bestaat daarom tegelijk uit het weerbaar maken van individuen tegen radicaal gedachtengoed. Vooral jongeren die op zoek zijn naar hun plek in de samenleving zijn kwetsbaar. Het is daarmee niet alleen een veiligheidsvraagstuk maar ook een maatschappelijk vraagstuk.

• We willen dat de gemeente voorlichting laat geven aan sportclubs, kerken, moskeeën, scholen en buurtverenigingen zodat zij weten op welke signalen ze moeten letten als iemand radicaliseert. Daarnaast is voor deze organisaties helder wat zij dan kunnen doen of waar zij dit moeten melden. 

3.5 Ondermijning: verwevenheid tussen boven- en onderwereld

Ook in Veenendaal moeten we ons bewust zijn van de invloed van criminele organisaties. Criminelen gebruiken bijvoorbeeld vastgoed om crimineel verkregen gelden wit te wassen. Door een oplettende houding van het gemeentebestuur kunnen we deze ontwikkelingen op het spoor komen. Bijvoorbeeld door aandacht te schenken aan het gebruik van winkelpanden of horecapanden die aanwezig zijn op een manier die nauwelijks rendement kan opleveren. 

De gemeente werkt nauw samen met het RIEC (Regionale Informatie en Expertise Centra).

• We willen dat de gemeente werk maakt van de aanpak Ondermijning ter bestrijding van verwevenheid boven- en onderwereld en daarmee aanpakken van de georganiseerde (grootschalige) criminaliteit. Dit vraagt om regionale samenwerking aan de ene kant en tegelijk ook preventief wijkgericht werken.
• We zijn er voorstander van om alle mogelijke bestuurlijke instrumenten in te zetten om te voorkomen dat in Veenendaal gevestigde bedrijven criminele activiteiten ontplooien of toelaten.
• We willen dat de gemeente inwoners en ondernemers actief betrekt bij het herkennen van en signalering van (vermoedens van) ondermijnende activiteiten en het melden hiervan.

3.6 Veiligheid, kindermishandeling en huiselijk geweld

Kinderen hebben het recht om veilig te zijn, om beschermd te worden tegen mishandeling. Want de gevolgen van mishandeling zijn groot. Geweld in huiselijke kring komt vaker voor dan we denken (490 gevallen in 2020 - CBS). Niet alleen kinderen maar ook ouderen en (ex-)partners zijn dagelijks slachtoffer. We willen aandacht voor preventie van en hulpverlening bij huiselijk geweld en kindermishandeling.

Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, moet veel beter bekend worden bij alle inwoners van Veenendaal. Als je signalen ziet bij iemand in je omgeving, dan moet je weten waar je terecht kunt voor advies hoe te handelen. Voor slachtoffers van huiselijk geweld moet er passende en bereikbare hulp en/of een veilige opvang zijn, het liefst op een plek waar alle hulp onder een dak geboden kan worden. We pleiten voor een meldpunt van Veilig Thuis in Veenendaal/Ede. 

• We willen dat verloskundigen en jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau) blijven letten op hoog risicosituaties en waar nodig preventief hulp bieden, bijvoorbeeld in het omgaan met huilgedrag van baby's of door ouders te helpen met opvoedingsvragen. 
• We zetten ons in voor een aanpak kindermishandeling waarin aandacht is voor preventie en voor het versterken van de interactie tussen kind en ouders, verloskundige, arts op consultatiebureau, onderwijs, leerplichtambtenaren, wijkcoaches en Veilig Thuis.
• We vinden het belangrijk dat ervaringsdeskundigen met huiselijk geweld en (kinder-) mishandeling voor tenminste drie maanden aansluiten bij de wijkcoaches en Wmo-consulenten. Daarbij moeten ook de diverse etnische achtergronden vertegenwoordigd zijn. We denken dat daarmee hulp aan slachtoffers (en plegers!) kan verbeteren.
• We willen dat de gemeente met mantelzorg- en ouderenorganisaties overlegt over mogelijkheden om ouderenmishandeling te voorkomen.
• We willen dat de gemeente de inwoners voorlicht over het herkennen van signalen van huiselijk geweld en adviseert wat zij daarmee kunnen doen. 
• Onder jongeren speelt sexting en grooming een steeds grotere rol. Wij willen dat ouders, scholen en jongerenwerkers samen optrekken als het gaat om voorlichting en hulpverlening.

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

We willen meer woningen en creatieve woonoplossingen, vooral voor starters, ouderen en mensen in een kwetsbare positie. Bij groei van woningen willen we ook groei van groen en werkgelegenheid zodat Veenendaal een plek is om fijn te wonen, te werken en te ontspannen. 

Waar staat de ChristenUnie voor?

Ieder mens heeft ruimte nodig. Ruimte om te wonen, te werken en te recreëren. Maar de ruimte is beperkt, belangen botsen. Natuur, stikstof, woningnood, klimaat en economie, produceren en consumeren, de keuzes van de ChristenUnie zijn ingegeven door het beschermen van het natuurlijk evenwicht dat God in de schepping heeft gelegd. Duurzaam ruimtegebruik is het uitgangspunt. Wonen gaat over samenleven, over samenhang, over gemeenschappen in een straat, buurt of wijk.

De ChristenUnie zet in op groei voor de kansen van starters en jonge gezinnen, voor waardig wonen voor ouderen, voor betaalbaar en duurzaam wonen voor iedereen.

4.1 Beschikbare woningen

Een goed en betaalbaar huis in een prettige wijk is voor ons allemaal belangrijk. De beschikbaarheid van de juiste woningen is helaas niet vanzelfsprekend. Er zijn lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen en de behoefte aan betaalbare koopwoningen en huurwoningen in de vrije sector is groot. Veenendaal is een gemeente met weinig ruimte. Over elke vierkante meter moet heel goed worden nagedacht. We willen dat de gemeente Veenendaal doorgaat met het benutten van de ruimte binnen de gemeentegrenzen (inbreiding) om duurzame en betaalbare huur- en koopwoningen te realiseren. Leefbaarheid door groen en ruimte is een randvoorwaarde. 

• Huizen zijn voor onze inwoners en niet voor investeerders: wij zijn voor de zelfbewoonplicht. 
• Veenendaal kent veel succesvolle voorbeelden van herbestemming van leegstaand vastgoed. De ChristenUnie wil dit stimuleren.

4.2 Groei

Veenendaal kan de komende jaren nog doorgroeien door het beter benutten van de bestaande ruimte voor woningbouw. Een mooi voorbeeld daarvan is de wijk Het Ambacht, waar grotendeel leegstaande bedrijfsruimte getransformeerd kan worden naar een groot aantal woningen. Wij stellen wel grenzen aan de groei binnen de huidige gemeentegrenzen. De balans met leefbaarheid en kwaliteit van de leefomgeving zijn voor de ChristenUnie topprioriteit. Daarom zijn we voorstander van het principe van Groen Groeit Mee. Nieuwe woningen betekenen ook nieuwe groenvoorzieningen zodat er ruimte is om te spelen, te sporten en te ontspannen.

Veenendaal kent relatief veel gezinswoningen. Als de kinderen het huis verlaten blijven de ouders in deze huizen wonen omdat er onvoldoende woningen zijn die aansluiten bij de vraag van deze groep inwoners. Om de doorstroming te bevorderen willen wij inzetten op meer woonruimte voor 55-plussers. Deze groep vraagt deels om woningen dichtbij de centrumvoorzieningen (inbreiding) en deels om grondgebonden woningen met een slaapkamer en een badkamer op de begane grond. Daarvoor heeft de gemeente Veenendaal op dit moment onvoldoende beschikbare grond. 

• We willen dat Gemeente Veenendaal in gesprek gaat met buurgemeenten en provincies over ruimte voor nieuwbouw rondom NS-station Veenendaal de Klomp en in het agrarisch gebied tussen Petenbos en Rhenen. 

4.3 Passend wonen voor ouderen

Naast passende nieuwbouw wil de ChristenUnie blijven inzetten op het levensloopbestendig maken van koop- en corporatie woningen. We willen stimuleren dat ouderen die dat willen, gemakkelijk jongeren ruimte kunnen bieden als hun woningen dat toelaten. We zetten ook in op collectieve woonvormen voor ouderen die zorgen voor onderling contact, gezelschap en burenhulp. 

• We willen dat in Veenendaal nieuwbouw en creatieve woonvormen gerealiseerd worden om ouderen een passende woonomgeving te bieden. 
• We willen dat de mogelijkheid onderzocht wordt voor `duo-wonen' en `co-living': jongeren en senioren delen een grote woning, zodat jongeren een woonstart kunnen maken. Er is  tegelijk sprake van contact met en van ondersteuning voor de oudere(n).
• We willen dat de gemeente zorgt voor matchmaking voor oudere inwoners die hun woning willen verruilen voor een kleinere woning.

4.4 Kansen voor jongeren op betaalbare woonruimte

Er zijn veel jongeren die woonruimte zoeken in Veenendaal en we willen graag dat ze die ook vinden. Zoals overal in Nederland lopen ze ook in Veenendaal aan tegen de problemen van beschikbaarheid en prijsvorming. Jongeren geven aan dat ze blij zijn met een kleine woning, zolang die maar betaalbaar is. Gezien het groeiend aantal eenpersoons huishoudens en kleine huishoudens wil de ChristenUnie inzetten op meer kleinere woningen. De genoemde inbreiding is hier een voorbeeld van, maar ook bij de ontwikkeling van nieuwe buitengebieden willen wij meer compacte woningen realiseren. 

• Betaalbaar starten: meer kleine woningen voor starters. 
• Naast de startersleningen willen we dat er gezocht wordt naar nieuwe instrumenten zoals bijvoorbeeld Duokoop (de koper koopt alleen de woning en niet de grond), koopgarant (kopen met korting meestal via de woningstichting) of andere vormen.

4.5 Woningcorporaties

De komende raadsperiode moet er een plan komen hoe we in Veenendaal de bestaande woningvoorraad volledig gaan verduurzamen. We zijn blij met de verlaging van de verhuurdersheffing die investeringen mogelijk maakt. Dit plan moet ook voorzien in het passend maken van het woningaanbod op de hierboven beschreven ontwikkelingen. 

Veel mensen zijn ongewild aangewezen op sociale huurwoningen. De ChristenUnie wil daarom dat het aantal sociale huurwoningen in gelijke mate meegroeit met koopwoningen en particuliere huur. Woningcorporaties dragen zorg voor voldoende sociale huurwoningen en leefbaarheid in de buurt.

• We willen dat de gemeente samen met de wooncorporaties zorgt voor voldoende sociale huurwoningen die beschikbaar zijn voor speciale doelgroepen (bijvoorbeeld ambulante cliënten beschermd wonen en statushouders).
• We willen dat de gemeente doelen opstelt met de woningcorporatie, gericht op het verbeteren van de energiehuishouding van woningen.
• We houden vast aan de huidige norm zijn van dertig procent sociale huurwoningen in nieuwbouwplannen.

4.6 Openbare ruimte

In ons dagelijks leven maken we ook gebruik van gemeentelijke voorzieningen en de openbare ruimte. De ChristenUnie zet zich al jaren in voor een groen, schoon en veilig Veenendaal. Wij zijn ervan overtuigd dat een groene, schone en veilige leefomgeving bijdraagt aan het welbevinden van alle inwoners en belangrijk is voor duurzame leefbaarheid met het oog op de klimaatontwikkelingen. De openbare ruimte heeft invloed op onze gezondheid als we wandelen, spelen, hardlopen, of fitnessen in de buitenruimte. 

Ook Veenendaal moet zich voorbereiden op klimaatverandering. Er komen meer hoosbuien en meer hittegolven. Juist bij de inrichting van de openbare ruimte moet je daar nu keuzes in maken. Met meer ruimte voor water en groen wordt de stad robuuster. Tegelijk geeft dit weer meer kansen voor biodiversiteit in de stad. Ook voor ons gevoel van veiligheid, de vrijheid om anderen te ontmoeten en contacten te leggen is een goede, sociaal veilige, openbare ruimte zeer belangrijk. De ChristenUnie denkt dan ook aan groepen die minder makkelijk hun weg vinden in de stad zoals mensen met een rollator, blindenstok of rolstoel. Iedereen moet in onze gemeente zijn of haar weg kunnen vinden. 

• Veenendaal houdt haar openbare ruimte op goed niveau: groen, schoon, veilig en duurzaam.
• De gemeente moet actief participatie van bewoners in het beheer van de openbare (groene) ruimte stimuleren, en bewoners die daar initiatief voor nemen alle ruimte geven.
• De openbare ruimte daagt uit tot spelen, bewegen, ontspannen en ontmoeten voor jong en oud en is ook goed toegankelijk voor inwoners met een beperking.   
• Bij onderhoud en beheer gebruikt de gemeente  elektrische voertuigen en apparaten om vervuiling en overlast te voorkomen.

4.7 Natuur

De ChristenUnie zet zich in voor het behoud van het milieu en de biodiversiteit. Dat is een opdracht die we van onze Schepper hebben gekregen. De natuur heeft ons daarnaast veel te leren en te bieden. De ChristenUnie ziet het als een belangrijke taak om de natuur te bewaren en te beheren.  Natuur is kwetsbaar en kan niet voor zichzelf spreken. Er zijn dus regels nodig om de flora en fauna te beschermen. De gemeente moet bijdragen aan behoud, verbetering en een harmonieuze ontwikkeling van de leefomgeving.

• Veenendaal is zuinig op de natuur in haar gemeente en beschermt en verzorgt de natuur in lijn met de opdracht die we van onze Schepper hebben gekregen om de aarde te bewerken en te bewaren.
• Alle nieuwe plannen worden natuurinclusief gemaakt. Dat betekent: voldoende ruimte voor de natuur en zorg voor behoud en ontwikkeling van de biodiversiteit.
• We stimuleren groene schoolpleinen. Kinderen vinden een groen schoolplein leuker, mooier en prettiger en ze dragen bij aan het verminderen van wateroverlast, tegen hittestress en zijn goed voor de biodiversiteit. 

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

De strijd tegen klimaatverandering moet sneller, slimmer en socialer. Zonnepanelen, woningisolatie en duurzame warmte en elektrisch vervoer moeten voor alle inwoners betaalbaar zijn. 

Waar staat de ChristenUnie voor?

Mensen zijn onderdeel van een prachtige schepping waarvan het bestaan in Gods handen ligt. We laden ons op in de natuur en genieten van de wonderlijke schoonheid van bloemen, bomen, insecten en andere dieren. De ChristenUnie wil krachtig inzetten op de hoopvolle en noodzakelijke beweging die gaande is naar een groene, duurzame economie die zich houdt aan de grenzen van de aarde en aan de norm van ecologische en sociale gerechtigheid.

Wij willen af van fossiele brandstoffen en ruim baan maken voor schone energie. Energiebesparing in de industrie, gebouwde omgeving en mobiliteit is topprioriteit. Auto's zonder uitstoot en energieneutrale huizen worden de norm.  Afval moet steeds meer grondstof worden. De kosten van de verwerking van restafval worden gedragen door de vervuiler. Wij kiezen voor de bescherming van waardevolle natuur en een verantwoorde omgang met ruimte en landschap in en om Veenendaal. Voor deze plannen kunnen we niet zonder samenwerking met en enthousiasme van onze inwoners.

We willen snel naar een CO2 vrij energiesysteem. De gemeente heeft de regie in de energietransitie en zorgt ervoor dat iedereen mee kan doen ongeacht je inkomen. We willen minder afhankelijk zijn van gas uit het buitenland door inzet op isolatie en lokaal opgewekte energie.

5.1 Energiebesparing industrie en bedrijven

De gemeente handhaaft op de energiebesparingsverplichtingen voor bedrijven en ondersteunt de industrie en de bedrijven tot het nemen van verdergaande maatregelen dan de wettelijk verplichte en moet de lokale industrie uitdagen om samen een energiebesparingsconvenant te sluiten. Door samen te werken, brengen bedrijven elkaar tot ideeën, en zetten ze extra stappen om energie-efficiënt te worden. In Veenendaal worden zonnepanelen op bedrijfsdaken al succesvol toegepast en sterk aangemoedigd. 

• Alle bedrijven worden gestimuleerd om zoveel mogelijk energie te besparen en duurzaam op te wekken.

5.2 Energiebesparing mobiliteit

Mobiliteit is een belangrijke energiegebruiker voor Veenendaal. Circa 40% van ons totale energiegebruik is mobiliteit gerelateerd. Op afstand werken, leren, vergaderen en chillen is door Corona een onderdeel van ons leven geworden. Een goede ICT infrastructuur draagt bij aan deze trend waardoor veel reizen kunnen worden voorkomen. Daarnaast stimuleert de fysieke infrastructuur de groenste en gezondste vormen van vervoer. Elektrische auto's zijn veel energie-efficiënter en schoner dan fossiele auto's. Daarom stimuleren we het gebruik van elektrisch vervoer. Elektrische auto's kunnen een grote rol spelen in het beschikbaar en betrouwbaar houden van het elektriciteitsnetwerk. Daarom zet Veenendaal in op innovatie die slim (ont)laden van elektrische auto's mogelijk maakt zodat de autobatterij gebruikt kan worden voor het huishouden en het stabiel houden van het elektriciteitsnet.

• Snelle groei van laadinfrastructuur om de groei van de elektrisch vervoer mogelijk te maken en te stimuleren.
• Laadinfrastructuur ondersteunt slimme vormen van laden en ontladen van auto's zodat meer zonnepanelen kunnen worden aangesloten op het elektriciteitsnetwerk. 
• We zetten in op het stimuleren en faciliteren van elektrische (deel)mobiliteit door kennismakings- en inruilaanbiedingen voor alle inwoners.  

5.3 Energiecoaches

De energieprijzen zijn grillig en kunnen zorgen voor grote financiële problemen bij onze inwoners. Energiecoaches zijn inwoners met verstand van zaken die andere inwoners kunnen helpen. Wij zijn warm supporter van deze energiecoaches. De ChristenUnie is voor de inzet van energiecoaches die inwoners begeleiden bij het zetten van stappen in het verduurzamen van hun woning en alle inwoners helpen om de subsidiemogelijkheden optimaal te benutten. 

• We zorgen voor voldoende energiecoaches die goed door de gemeente worden ondersteund.
• Energiecoaches helpen alle inwoners met betaalbare woningisolatie, zonnepanelen en duurzame warmteoplossingen. 
• Voor onze inwoners met een beperkt budget zijn duurzaamheidsleningen beschikbaar. 

5.4 Energiecoöperaties en lokale initiatieven 

Energiecoöperaties brengen de energietransitie dichter bij de burger en maken lokaal eigendom mogelijk. Ze zijn volwaardige partners in de energietransitie en worden waar nodig praktisch en financieel ondersteund. Dit geldt ook voor projecten voor kleinere maatregelen thuis, zoals isolatie. Een lokaal (gemeentelijk) energiebedrijf is volgens de ChristenUnie een goed idee: de gemeente ziet dan toe op een goede verdeling tussen de lasten en de lusten. 

• Alle inwoners kunnen via energiecoöperaties meedoen met en meeprofiteren van de energietransitie. 

5.5 Afscheid nemen van aardgas en investeren in warmtenetten

De ChristenUnie wil de potentie van duurzame warmtebronnen gebruiken voor het verwarmen van woningen en kantoren door warmtenetten. De ontwikkeling van warmtenetten vraagt echter duidelijke afspraken over de rol van betrokken publieke en private partijen, over een (gelijk) speelveld voor warmteleveranciers en transparantie. 

Bij nieuwbouw is aardgasvrij bouwen inmiddels de norm. De doelstelling is dat Nederland in 2050 geen aardgas meer gebruikt. Dit betekent nogal wat voor een eigenaar van een bestaande woning. De gemeente pakt een belangrijke rol in de ontwikkeling van warmtenetten zodat de belangen van alle inwoners bij de warmtetransitie zijn geborgd. 

• Inwoners en bedrijven krijgen goede ondersteuning op maat op zowel technische als financiële aspecten van de warmtetransitie, van warmtepomp tot hapjespan. 
• Woningcorporaties ondersteunen we zodat alle sociale huurwoningen in 2030 energieneutraal (nul-op-de-meter) zijn, waarbij de woonlasten gelijk blijven.

Zie voor meer over duurzame woningen ook hoofdstuk 4: Wonen en ruimte

5.6 Meer wind- en zonne-energie

Veenendaal heeft zelf geen ruimte voor windenergie en zon op land. Wij zetten alles op alles om zonnepanelen op daken en gevels van alle gebouwen in Veenendaal te plaatsen. Ook nieuwe locaties voor energieopwekking worden onderzocht zoals parkeerplaatsen, wegen, fietspaden, schoolpleinen etc. 

• Benut parkeerplaatsen, wegen, fietspaden, schoolpleinen etc. met creatieve oplossingen voor zon op het dak om daarmee de noodzaak van windturbines te beperken. 
• Voortzetten van de succesvolle samenwerking met het bedrijfsleven voor het realiseren van duurzame opwekking en het beschikbaar maken van waterstof.
• Voor grootschalige zon- en windprogramma's hanteert de gemeente ook sociaal-maatschappelijke kaders (inspraak, participatie, welke gebieden eerst) met aandacht voor:
  • De normen voor afstand van energieopwekking tot de woonomgeving.
  • Actieve betrokkenheid van omwonenden, grondeigenaren en andere belanghebbenden.
  • Minimaal vijftig procent lokaal eigendom.

5.7 Inzameling herbruikbare grondstoffen

De normen voor afvalscheiding worden steeds strenger. In 2025 mag er nog 100 kilo restafval per persoon per jaar zijn. In reststromen zitten waardevolle grondstoffen die niet verloren mogen gaan. De ChristenUnie wil meer grondstoffen en minder afval. Het systeem van verwerking van reststoffen kan dit ondersteunen. 

• Huis aan huis folders worden alleen nog bezorgd bij adressen die aangeven dat ze deze willen ontvangen (ja/ja sticker).
• Alle inwoners worden goed geinformeerd om afval én de kosten voor de verwerking ervan, te verminderen. 
• Voor het inleveren van afval, via kliko's, containers of het afvalbrengstation, betaalt de inwoner een eerlijke prijs. Daarbij willen we dat inwoners of bedrijven die heel veel afval produceren (`grootvervuilers') extra betalen, als een prikkel om beter over hun afvalstromen na te denken.
• Steeds meer afval, kleding en textiel wordt gebruikt als grondstof en kan gratis en gemakkelijk worden aangeboden. 
• De gemeente treedt op tegen zwerfafval. Op een harde manier, door overtreders te beboeten. En tegelijk op een motiverende manier, door laagdrempelig prikkers, vuilniszakken en werkhandschoenen ter beschikking te stellen aan mensen die initiatief nemen om zwerfvuil te verzamelen. Het afval moet eenvoudig kunnen worden ingeleverd.
• Hondenpoepafvalbakken moeten vaker geleegd worden.

5.8 Klimaatadaptatie en natuurbeleid

Natuur is goed voor de mens. De komende periode behouden en breiden we daarom groen uit in Veenendaal en vervangen we zoveel mogelijk bestrating door groen(stroken). Verdichting en vergroening moeten hand in hand gaan om hittestress te verminderen, biodiversiteit in de stad te vergroten en bij te dragen aan schonere lucht en betere leefbaarheid. We ondersteunen particuliere initiatieven die daaraan bijdragen. We denken dan aan initiatieven als Heuvelrug tuinen met inheemse planten, tegelwippen, parkeerplaatsen opheffen of vergroenen en sedumdaken. De gemeente geeft uitvoering aan de afspraken die worden gemaakt in het kader van het schone luchtakkoord en zoekt naar mogelijkheden om lokaal extra aandacht aan dit onderwerp te geven.

• We pleiten voor goede voorlichting (campagne) over het verantwoord en duurzaam stoken van hout en over het nut van houtrookfilters. 
• Klachten over de luchtkwaliteit moeten eenvoudig gemeld kunnen worden en de gemeente moet de mogelijkheden onderzoeken om luchtkwaliteit te meten.
• We willen goede informatie voor inwoners over de mogelijkheden die zij hebben om insecten, vogels vleermuizen, egels etc te helpen door kleine aanpassingen aan huizen en tuinen.
• We zijn voor toekomstbestendig waterbeheer en aandacht voor de waterkwaliteit.
• We willen vergroening van het stedelijk gebied (met gebruikmaking van inheemse soorten), ecologisch beheer van bermen en groenstroken en natuurvriendelijke maatregelen bij plagen. 
• We zijn voor toekomstbestendig waterbeheer. `Leven met water' raakt ook Veenendaal. Door versteende gebieden en de toename van extreme buien ontstaat steeds vaker overlast en schade. De extremen merken we ook in lange droge, hete periodes. Daarom is het noodzakelijk dat de gemeente een strategie ontwikkelt. Dit vraagt goede samenwerking met de waterschappen. 
• We willen dat inwoners blijvend worden gestimuleerd om regenwater niet in het riool te laten komen, maar rechtstreeks in de tuin of in een regenton en om het zoveel mogelijk te gebruiken in en om het huis.  De gemeente moet de aanleg van groene tuinen en groene daken stimuleren, en daarin zelf het goede voorbeeld geven.

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

Wij zijn blij met ons bloeiende en maatschappelijk betrokken bedrijfsleven. Wij geven ondernemers ruimte voor groei en ondersteunen in de verduurzaming van hun bedrijfsvoering. 

Waar staat de ChristenUnie voor?

De ChristenUnie staat voor een economie waarin ondernemers, werkgevers en werknemers van elkaars talenten profiteren. Bedrijven en ondernemers in Veenendaal zijn al vele jaren betrokken partners en onmisbaar voor werkgelegenheid. Werkgelegenheid biedt inwoners kansen om zich te ontwikkelen, te voorzien in levensonderhoud en welvaart en te delen met de mensen die niet (meer) aan het arbeidsproces deel kunnen nemen. Het MKB is onmisbaar voor werkgelegenheid, de lokale economie, voor ontwikkelingen van producten en voor de leefbaarheid. De ChristenUnie komt op voor ondernemers. Gezonde groei van Veenendaal kan alleen als er ook groei is in lokale economische bedrijvigheid. Voor elke extra woning, ook een extra baan.

6.1 Duurzame werkgelegenheid

Een economie is volgens de ChristenUnie pas gezond als iedereen een kans krijgt en verantwoordelijkheid neemt, als werken en vrije tijd in balans zijn, als groei groen is en grenzen kent. 
De Coronacrisis heeft laten zien hoe sterk bedrijven ook afhankelijk zijn van een goed functionerende overheid. Aan de andere kant mogen we van ondernemers en bedrijven vragen om ook dienstbaar te zijn aan de lokale samenleving. 

Veenendaal is onderdeel van de regio FoodValley, en werkt met 7 andere gemeenten samen aan regionale economische ontwikkeling. De ChristenUnie is overtuigd van de voordelen van deze samenwerking met lokale overheden, kennisinstellingen, het bedrijfsleven en andere overheden.

• Als partner voor ondernemers staan wij voor groei van kwalitatieve ruimte voor bedrijvigheid die gelijke tred houdt met de groei van het aantal inwoners. 
• De gemeente stimuleert en waardeert lokaal maatschappelijk en sociaal ondernemerschap.
• De gemeente draagt actief bij aan het succes van de regio FoodValley. Voor ondernemers moet er één (digitaal) loket zijn waar men met alle (aan)vragen terecht kan. Dit loket sluit aan bij het provinciale loket. 

6.2 ZZP-ers

Veel mensen werken tegenwoordig zonder in loondienst te zijn, bijvoorbeeld als zelfstandige zonder personeel (ZZP-er). Soms verdienen zij te weinig om in hun levensonderhoud te voorzien. De gemeente moet wat de ChristenUnie betreft actief gebruikmaken van de wettelijke mogelijkheden om hen zo nodig te ondersteunen.

• ZZP-ers  en startups worden begeleid en praktisch ondersteund, bijvoorbeeld door één gemeentelijk aanspreekpunt voor ondernemers en flexplekken in publieke ruimten.

6.3 Duurzame bedrijven en duurzame bedrijventerreinen

Ook bedrijventerreinen  zijn een visitekaartje van de gemeente. Het zijn de plaatsen waar geld verdiend wordt, ondernemers elkaar ontmoeten en banen worden gecreëerd, maar ook plaatsen waar inwoners de hele dag verblijven om te werken.

• Alle bedrijventerreinen zijn goed bereikbaar per OV en fiets, en worden groener zodat er aangenaam gewandeld kan worden. 
• Stimuleer de circulaire economie door kenniskringen die zich richten op het besparen van grondstoffen, energie en het gebruik maken van elkaars warmte of energie.

6.4 Werken en rusten

De ChristenUnie hecht grote waarde aan een goede balans tussen werken, zorgen en rusten. De ontwikkeling naar een 24-uurs economie lijkt niet te stoppen. Tegelijkertijd zien we mensen op zoek naar meer rust en onthaasting. De coronacrisis heeft die behoefte onderstreept. Onze samenleving en economie gedijen als er rustmomenten zijn. Vanuit onze christelijke levensovertuiging genieten wij van de zondag als collectief rustmoment. God geeft ons niet voor niets zes dagen om te werken, en een zevende dag om te genieten van rust, kerkdiensten, verstilling en van gezin en familie. 

• We geloven dat een rustdag goed is voor de samenleving en gunnen iedereen die rust.
• Winkeliers en werknemers mogen niet gedwongen worden om hun winkel op zondag te openen of dan te werken. De gemeente moet dit garanderen en bewaken.

6.5 Recreatie en toerisme

Ontspannen dichtbij huis. De coronacrisis heeft geleerd dat we hierin nog meer moeten investeren. Samen met recreatie- en toeristische ondernemers maakt de gemeente een plan met als doel het stimuleren en uitbreiden van verblijfsrecreatie in en rond Veenendaal. 

• We zetten in op aantrekkelijke recreatieve fiets- loop- en vaarverbindingen.
• We positioneren Veenendaal als uitvalsbasis voor dagrecreatie en onze binnenstad als een gezellige onderbreking of eindpunt van een tocht. 
• Een nieuw stadspark draagt bij aan verbetering van recreatie en toerisme.

6.6 Bloeiende binnenstad

De detailhandel verandert van aard en structuur. Hierop moeten we de komende periode inspelen. De ChristenUnie let hierbij op de aantrekkelijkheid van van de binnenstad voor inwoners, inwoners en bezoekers en op sociale veiligheid in en rond winkelgebieden.

• We vinden het belangrijk dat de plannen voor een groene en aantrekkelijke Binnenstad de komende jaren samen met de inwoners invulling krijgen.
• We zetten ons in voor een schone, veilige en kwalitatief hoogwaardige uitstraling van de openbare ruimte in de binnenstad en winkelcentra. Toegankelijkheid voor mensen met een beperking is een belangrijk punt van aandacht hierbij.

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

We willen dat niemand drempels ervaart om een betaalde baan te kunnen hebben. Nieuwkomers moeten goede ondersteuning krijgen om op de arbeidsmarkt te kunnen starten.

Waar staat de ChristenUnie voor?

Het hebben van werk is belangrijk. Ons werk is de plek waar talent en verantwoordelijkheid tot hun recht komen en waar we contacten aangaan met anderen. Veenendaal heeft een hoge arbeidsparticipatie, maar er zijn toch nog bijna 700 werkzoekenden (Economische Monitor 2020, CBS). En daar komen nog de gevolgen van de pandemie bij: veel mensen hebben de afgelopen periode een beroep moeten doen op de steunmaatregelen van het rijk. Mensen met een eigen zaak of ZZP-ers. Het is belangrijk dat zij hun beroep weer op kunnen pakken en uit hun bedrijf weer een inkomen kunnen halen.

In onze gemeente maken ongeveer 1100 mensen gebruik van de bijstand of Participatiewet. Het is goed dat we veel regelingen hebben om deel te blijven nemen aan de samenleving en om een fatsoenlijk inkomen te hebben. Er zijn daarnaast teveel mensen die ondanks een baan dichtbij of onder de armoedegrens leven. Ook het langdurig gebruik maken van regelingen maakt dat mensen steeds verder wegzakken in structurele armoede. Dit willen we niet laten gebeuren. 
We leven in één van de rijkste landen ter wereld maar ook in Nederland is armoede en lukt het niet iedereen het hoofd boven water te houden. De ChristenUnie vindt dat niemand in Veenendaal aan zijn of haar lot mag worden overgelaten.

7.1 Aan het werk

De ChristenUnie ziet graag dat overheid, onderwijs en ondernemers samen optrekken om mensen aangehaakt te houden in de ontwikkelingen in de arbeidsmarkt. Er zijn positieve resultaten van mentorprojecten, JobHulpMaatjes, meester-gezel-constructies en coachingstrajecten, waarbij vrijwilligers werkzoekenden ondersteunen of waarbij ondernemers als een mentor startende ZZP-ers op weg helpen. We hebben bijvoorbeeld veel waardering voor BVS Sociaal Metaal en de actie van de Rotary om jongeren te begeleiden in opleiding en werk vinden.

• We willen dat de gemeente het bedrijfsleven stimuleert om zich samen met het (beroeps)onderwijs actief in te zetten voor een goede aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt op zowel de korte en middellange termijn.
• We willen dat de gemeente in haar vestigingsbeleid voor bedrijven let op de aansluiting van de werkgelegenheid bij de plaatselijke behoefte/scholing.
• Voor mensen met een beperking moet het vanzelfsprekend zijn dat ook zij de mogelijkheid krijgen om hun talenten in te zetten, of dat nou betaald werk is of vrijwilligerswerk. We willen dat de gemeente hier zelf het goede voorbeeld in geeft, en dat de gemeente bedrijven hier enthousiast voor maakt, ook door ze te ontzorgen (bijvoorbeeld door payrolling aan te bieden). Mensen met een beperking verdienen aandacht en begeleiding op de werkvloer door een coach of een collega die kennis heeft van de problemen die ze dagelijks ervaren.

7.2 Bijstand en participatiewet

Wij vinden het belangrijk te benadrukken dat mensen meer zijn dan alleen hun verdienvermogen. Vrijwilligerswerk of op een andere manier participeren in de samenleving kan, zeker voor het welbevinden van iemand, heel waardevol zijn. Ook voor de maatschappij.
De gemeente is verplicht beschut werk te bieden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarvoor is een coöperatieve samenwerking tussen IW4, gemeente en werkgevers in de regio nodig. Voor wie toch niet kan werken zorgt de gemeente voor een vangnet in de vorm van een bijstandsuitkering. 

• De gemeente neemt, in samenwerking met bedrijfsleven, verantwoordelijkheid voor voldoende participatiebanen, en voor voldoende beschutte werkplekken met begeleiding. In Veenendaal verdubbelen wij het aantal werkervaringsplekken, participatiebanen en beschutte werkplekken. Hiervoor moeten gemeente Veenendaal samenwerken met andere gemeenten in de regio.
• We willen een positief bijstandsbeleid waarin mensen niet gezien worden als een kostenpost en vanuit wantrouwen, maar ondersteund worden om een bijdrage te leveren aan de buurt en gemeente waar ze wonen. De gemeente is daarin een betrouwbare partner die met vertrouwen in mensen, uitgaat van mogelijkheden van inwoners. We denken daarvoor aan regelluwe zones en vormen van regelarme bijstand. Er moet duidelijk beleid zijn m.b.t. giften en bijverdiensten en het moet mogelijk zijn een eigen bedrijf of onderneming te starten met behoud van uitkering. 
• Solidariteit komt van twee kanten. Wanneer mensen bewust misbruik maken van regelingen, fraude plegen of niet willen werken, stellen we duidelijk een grens en is er geen recht meer op uitkering. 
• We vinden dat de gemeente heel zorgvuldig moet zijn als het gaat om het vragen van een tegenprestatie. Het is belangrijk dat een tegenprestatie zoveel mogelijk aansluit bij de eigen kennis en talenten van mensen. De tegenprestatie mag niet ten koste gaan van regulier werk. En ook mantelzorg geldt als tegenprestatie.
• We willen dat er aparte aandacht is voor re-integratie van 55-plussers. Ondernemers en bedrijven die aantoonbaar succesvolle (re)integratie-trajecten (leerwerktrajecten) bieden, moeten een deel van het opleidingsbudget vergoed kunnen krijgen door de gemeente en een tegemoetkoming in de loonkosten.
• Bij regelingen voor minima moet de gemeente rekening blijven houden met de groep die qua inkomen net boven de bijstandsnorm zit.
• Voor mensen met een laag inkomen wordt een collectieve zorgverzekering behouden, met een aantrekkelijk tarief en scherpe randvoorwaarden.

7.3 Nieuwkomers en arbeidsmigranten

Ook in onze gemeente werken en wonen arbeidsmigranten. Zij zijn voor onze lokale economie belangrijk maar vormen een kwetsbare doelgroep. Regelmatig hebben zij te maken met uitbuiting, mensenhandel, slechte woonomstandigheden en door de taalbarrière is het moeilijk deel uit te maken van onze Veense samenleving. 
De ChristenUnie is voorstander van lokaal beleid dat bijdraagt aan integratie en dat het risico op uitbuiting, dakloosheid en overlast beperkt. 

Voor nieuwkomers is het voor een goede integratie van belang dat zij snel aan de slag kunnen. Ook voor hen geldt: hoe eerder, hoe beter. 

• We willen dat de gemeente zorgt voor een goede afstemming tussen de nieuwe inburgeringswet (zie ook `zorgzame samenleving') en de ondersteuning bij en bemiddeling naar werk. Snel aan het werk kunnen is belangrijk, maar als iemand nog beter op de arbeidsmarkt terecht kan komen door eerst de taal te leren, moet daar ook tijd voor zijn.
• De gemeente stelt een contactpersoon aan voor bedrijven die actief aan de slag willen met nieuwkomers en arbeidsmigranten.
• We willen dat de gemeente een convenant sluit met betrokken werkgevers  en uitzendbureaus, waarin afspraken staan over hoe zij omgaan met arbeidsmigranten, onder andere over huisvesting en het voorkomen van mensenhandel en uitbuiting.

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

Mobiliteit is een groot goed, maar ook steeds vaker een probleem. Verdere investering in ons wegennet blijft dan ook een prioriteit net als het beter spreiden van mobiliteitsmomenten en vervoersmiddelen. Fietsen, wandelen, OV en deelmobiliteit krijgen extra aandacht. 

Waar staat de ChristenUnie voor?

Goede en veilige wegen, paden en OV-verbindingen zijn noodzakelijk om economische, sociale en culturele activiteiten te ondernemen. De groeiende mobiliteit mag niet ten koste gaan van onze leefomgeving.

De ChristenUnie blijft zich inzetten voor verduurzaming van de mobiliteit, voor het vermijden van overbodig verkeer en voor vergroting van het aandeel lopen, fietsen en openbaar vervoer in de totale mobiliteit in Veenendaal. Om dit te realiseren investeren we in veilige en goed verlichte wandelroutes, in meer ruimte voor de fiets met een fijnmazig netwerk van doorfietsroutes met een hoge kwaliteit en in snelle, frequente en rechtstreekse busverbindingen.

Bij verdeling van de openbare ruimte en instelling van verkeerslichten binnen onze gemeente kiest de ChristenUnie daarom voor het STOMP principe: Eerst Stappen, dan Trappen (fiets), dan Openbaar vervoer, dan Mobiliteitsdiensten (bijvoorbeeld deelauto's) en vervolgens pas de Personenwagen.

Actieplan elektrische deelauto's

Elke gewone personenauto wordt gemiddeld 23,5 uur per dag niet gebruikt. Door het gebruik van elektrische deelauto's te stimuleren kunnen veel ruimte grondstoffen en geld worden bespaard. Alle inwoners moeten schone auto's kunnen gebruiken. 

Wij willen dat er een Actieplan elektrische deelauto's gemaakt samen met inwoners, bedrijven en aanbieders van deelauto's. Doel is tenminste 1 deelauto per 75 woningen in 2025 en reductie van het aantal geparkeerde auto's van inwoners met 15% in 2030. Inwoners die hun oude fossiele auto laten slopen ontvangen een premie in de vorm van deelauto tegoed.

De ChristenUnie heeft zich altijd sterk gemaakt voor de verbreding van de rondweg Oost. De situatie voor de inwoners van de woonwijken ten Oosten van de rondweg moet snel en structureel verbeterd worden. Wat voor ons prioriteit heeft is dat er verbetering komt in de afwikkeling van de verkeersstroom naar de rotonde bij de Van Essenlaan. Voor het noordelijkste (nog te bouwen) gedeelte van de wijk is een extra aansluiting op de rondweg nodig.

8.1 Voetgangers

Sinds de Coronacrisis werken we meer thuis en zijn ommetjes onderdeel van het patroon van veel Veenendalers geworden. Wij willen die ommetjes en wandelingen voor boodschappen of bezoeken stimuleren. Ze zijn goed voor de gezondheid, voor levendigheid op straat, voor ontmoeting en sociale contacten en daarmee voor de beleving van welbevinden en veiligheid. Ruim baan dus voor de voetgangers:

• Barrières voor voetgangers moeten verdwijnen, te beginnen bij basisscholen, winkelcentra, zorgvoorzieningen en andere belangrijke ontmoetingsplekken en de looproutes daar naar toe. Verhoogd liggende trottoirs moeten op elke hoek voorzien zijn van op- en afritbanden voor rolstoelen, rollators en kinderwagens. Voetpaden moeten volledig gebruikt kunnen worden dus obstakels worden weggehaald en overhangend groen of heggen teruggebracht tot de erfgrens.
• Wandelpaden van en naar openbare voorzieningen wil de ChristenUnie voorzien van voldoende bankjes, zodat ook mensen die minder goed ter been zijn, geregeld kunnen rusten of elkaar ontmoeten.

8.2 Fiets

De afgelopen jaren is er enorm geïnvesteerd in de fietsinfrastructuur, om fietsen in Veenendaal zo veilig en aantrekkelijk mogelijk te maken. We zijn niet voor niets uitgeroepen tot Fietsstad 2020! We stimuleren daarmee dat inwoners de fiets pakken, zodat ze in beweging blijven en zich snel, gezond, veilig en duurzaam kunnen verplaatsen. Kinderen willen we stimuleren om op de fiets naar school, activiteiten en vriendjes te gaan. Dit geldt ook voor werknemer die we graag op de fiets naar het werk zien gaan. Daarom blijven we investeren in de fietsinfrastructuur, de kwaliteit van de fietspaden en de fietsveiligheid door onder meer:

• Verder investeren in veilige fietsstraten en vrijliggende fietspaden bij 50 km wegen zoals aan de Duivenweide, de Schans en Componistensingel en fietsoversteken zoals aan de Wolweg ter hoogte van het Schrijverspark. Intensief gebruikte fietsroutes voor school- en werkverkeer worden goed onderhouden en waar nodig verbeterd, bijvoorbeeld het fietspad Buurtlaan Oost.
• De gemeente gaat bij nieuwbouw of herstructurering van wijken uit van het fietsverkeer en richt wijken fiets- en kindvriendelijk in. Er komen sociaal veilige fietsverbindingen die wijken onderling snel verbinden. Paaltjes op fietspaden veroorzaken veel ongelukken. Deze worden zoveel mogelijk verwijderd.
• Bij winkelcentra, bushaltes, stations en overige attractiepunten komt voldoende (en zo mogelijk beveiligde) stallingsruimte.  

8.3 Openbaar vervoer

Goed openbaar vervoer biedt vrijheid aan inwoners om zich in en buiten Veenendaal te verplaatsen. Het moet een veilige, betaalbare, schone en voor iedereen toegankelijke manier van vervoer zijn. 

• Veenendaal-De Klomp moet een intercity station blijven.
• Bussen rijden vaak en verbinden de bedrijventerreinen met de treinstations en de openbare voorzieningen zoals de binnenstad, scholen en zorgcentra met de woonwijken. 
• Wij willen een uitbreiding van de buslijn Veenendaal-Oost en halte IW-4.
• We willen een nieuwe busroute rondje Ede, Wageningen, Rhenen, Veenendaal. Elke 10 minuten, op waterstof. 

8.4 Schone auto’s voor iedereen

Er komen veel nieuwe schone auto's op de markt maar die zijn niet voor iedereen betaalbaar. In toenemende mate worden oude vervuilende auto's geweerd uit binnensteden. Daarom is het belangrijk dat alle inwoners de mogelijkheid hebben om schone auto's te gebruiken.

• Met ondernemers gaat de gemeente verkennen of het opzetten van stadsdistributie haalbaar is, om zo het vrachtverkeer te beperken. Bezorgdiensten vragen we gebruik te maken van schone wagens en we stimuleren afhaalpunten in de buurt. 

8.5 Parkeren

Auto's hebben ons veel vrijheid en mogelijkheden gegeven. Maar ze staan ook veel stil en nemen dan veel leefruimte in. Die ruimte hebben we steeds vaker nodig om te wonen en te recreëren. Daarom  moeten we slim omgaan met auto's en parkeerruimte. Voorzieningen om elektrische auto's op te laden worden steeds belangrijker. Parkeerplaatsen lenen zich voor het plaatsen van solarcarports, zodat er duurzame energie opgewekt kan worden.

• De gemeente ondersteunt inwoners die op zoek zijn naar een oplossing voor "te veel blik op straat" met kennis en budgetten: bijvoorbeeld de straat één maand autovrij: in deze maand testen inwoners alternatieven voor de auto en is er in deze leefstraat meer ruimte voor ontspanning, spel en ontmoeting.
• Centrale parkeerplaatsen krijgen solar carports en laadfaciliteiten. De buurtinwoners kunnen meeprofiteren van goedkope groene stroom.
• Waar betaald moet worden voor het parkeren, willen we dat er per minuut betaald wordt, zodat parkeerders alleen betalen voor de werkelijke parkeertijd
• Bij nieuwbouw en herstructurering wordt prioriteit gegeven aan spelende kinderen, voetgangers, fietsers en gebruik van elektrische deelmobiliteit. 

8.6 Verkeersveiligheid

Uitgangspunt voor het inrichten van de verkeersinfrastructuur is het Duurzaam Veilig principe: wegen zo inrichten dat voor weggebruikers de maximum snelheid al duidelijk blijkt uit de weginrichting en zij hun snelheid hieraan aanpassen. Het verkeer moet met name voor voetgangers en fietsers veiliger worden. Wij zetten in op minimaal 50 procent minder verkeersslachtoffers in 2030 ten opzichte van 2022.

• De standaard snelheid binnen de woonwijken wordt 30 kilometer. Op wegen met openbaar vervoer en ringwegen geldt 50 kilometer per uur. De standaard snelheid binnen de woonwijken is 30 kilometer per uur. Dat moet gestimuleerd worden door de inrichting van die wegen, en waar dat nodig is, ook meer gehandhaafd worden.
• Op basis van registratie van de ongevallen brengt de gemeente tenminste elke vier jaar de zogenaamde `gevaarlijke plekken' in beeld. 
• Wij willen de doorstroming verbeteren en de geluidsoverlast en luchtvervuiling verminderen door inzet van slimme verkeerslichten en groene golven. 

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

Kunst, cultuur en creativiteit verrijken het leven en de samenleving. Sport houdt mensen gezond, gelukkig en sociaal. 

Waar staat de ChristenUnie voor?

Kunst, cultuur en creativiteit verrijken het leven en de samenleving. Kunst kan confronteren, stilzetten, ontspannen, wakker schudden en verbinden. Kunst bepaalt ons ook bij de manier waarop wij als mensen het beeld zijn van God als creatieve Schepper. Kunst is ook voor en van iedereen. Het is belangrijk dat er toegankelijk aanbod van kunst en cultuur is, ook voor jongeren. Door amateurkunsten te beoefenen, ontdekken en ontwikkelen zij hun creatieve talenten.

Ook sporten en beweging zijn belangrijk voor het opbloeien van mensen. Daarbij staat plezier voorop. Daarom kiezen we voor een toegankelijke sportwereld waarin iedereen kan meedoen. We blijven de breedtesport stimuleren in Veenendaal. Jong, oud, mindervalide, arm, getalenteerd of gewoon gezellig met elkaar: voor iedereen moet sport beschikbaar zijn. De gemeente kan dit onder andere stimuleren door het Jeugdfonds sport en cultuur actief onder de aandacht te brengen bij scholen, buurthuizen en huisarts.

9.1 Cultuur dichtbij

De ChristenUnie is voor cultuur in de breedte: bereikbaar en betaalbaar voor iedereen. In onze culturele instellingen werken professionals en amateurs samen aan het mooier maken van de Veenendaalse samenleving. Kunst en cultuur zijn eerst en vooral van en voor de samenleving. De overheid vervult een belangrijke rol als subsidieverstrekker, opdrachtgever en hoeder van ons culturele klimaat en erfgoed. 

We koesteren onze eigen lokale geschiedenis, waarin fatsoen en respect voor verschillende (geloofs)overtuigingen belangrijk zijn.

• We willen cultuureducatie voor alle kinderen. Dichtbij en betaalbaar. Kinderen uit gezinnen die het zelf niet betalen kunnen kunnen (bijvoorbeeld met behulp van een minimapas, of via het Jeugdfonds sport en cultuur) korting krijgen of gratis deelnemen. 
• We willen dat de gemeente samenwerking blijft stimuleren tussen scholen en culturele voorzieningen in Veenendaal.
• Evenementen in Veenendaal moeten veilig en gezond zijn. Niet alleen zijn ze goed toegankelijk maar ook komen er heldere (subsidie-) afspraken over afval/duurzaamheid, geluid en volksgezondheid (drank/drugs).
• Bij grootschalige vernieuwingen of in de openbare buitenruimte worden kunstenaars tijdig bij het ontwerp betrokken om daar een bijdrage aan te leveren.

9.2 Bibliotheek en overige, culturele accommodaties

Voor veel inwoners van Veenendaal is de Cultuurfabriek met onder andere de bibliotheek de toegang tot boeken, informatie, een cursus en ontmoeting. Ook is de bibliotheek belangrij als aanvulling op het leesonderwijs voor kinderen, laaggeletterden en nieuwkomers. We maken goed gebruik van onze mooie locaties, zoals de Cultuurfabriek en Spectrum. 

• Gebouwen worden zoveel mogelijk multifunctioneel benut; om het gebruik te optimaliseren, maar ook om dwarsverbanden tussen (brede) scholen, verenigingen, kinderopvang, de bibliotheek, muziekscholen, zorginstellingen, etc., te vinden en te versterken.
• Investeren in cultuurgebouwen zoals Cultuurfabriek en Spectrum is soms nodig maar moet kritisch beoordeeld worden op nut, noodzaak en de financiële haalbaarheid en houdbaarheid op lange termijn. 
• De ChristenUnie wil de exploitaties van culturele accommodaties in Veenendaal gunstig beïnvloeden door in te zetten op lagere energielasten. Dit door het verduurzamen van de gebouwen en lichtinstallaties. Bij nieuwe aanbestedingen/bouwplannen willen we dit nadrukkelijk betrekken. 
• De ChristenUnie wil ook dat de gemeente het accommodatiebeleid afstemt met omliggende gemeenten met als doel elkaar niet te beconcurreren maar om elkaar en de cultuurdeelname te versterken. 
• Ons Museum heeft een cultuurhistorisch belang. Enerzijds om te bewaren en te beheren, anderzijds om door te geven en te leren. Het biedt ook kansen om mensen te (re)activeren. Voor het financieel ondersteunen van ons museum en het archief zoekt de gemeente samenwerking in de regio en bij derde (particuliere) partijen. 

9.3 Monumenten en (kerkelijk) erfgoed

Erfgoed en monumenten zijn beeldbepalende elementen. Het zijn bakens in een veranderende wereld en brengen herinneringen met zich mee. Goed onderhoud en beheer van erfgoed en monumenten vinden we belangrijk en we kijken daarbij ook naar nieuwe invullingen van oude gebouwen. 
Kerken zijn in Veenendaal beeldbepalend, kerken bieden een plek voor erediensten en bezinning. Soms verliest (ook) een kerk in Veenendaal haar functie, zoals bijvoorbeeld aan de orde is (geweest) voor de kerkgebouwen Sola Fide, Goede Reede en Eben-Haëzer. Daardoor kan leegstand en achterstallig onderhoud dreigen. Meestal kunnen deze kerken behouden worden, voor een enkele komt een waardige alternatieve bestemming.

• We willen dat de gemeente een eigen kerkenvisie opstelt met als doel zoveel mogelijk kerkgebouwen in stand te houden, maar ook om kansen voor herbestemming niet te missen en samen met de provincie op tijd in te zetten op behoud van het religieus erfgoed. 
• Voor andere waardevolle oude gebouwen willen we een monumentenvisie.
• We willen graag herinneringsborden op plaatsen in Veenendaal waar tijdens de Tweede Wereldoorlog historische gebeurtenissen plaats hebben gevonden. 

9.4 Sport dichtbij

Sport brengt mensen in beweging. Sport stimuleert lichaam en geest tot optimale prestaties en bevordert een gezonde en vitale samenleving. Daarom is het nodig om ook voor de toekomst voldoende sportfaciliteiten te hebben; van openbare beweegplekken tot sportparken en sportaccommodaties. De ChristenUnie zet zich in voor een toegankelijke sportwereld. Iedereen is welkom! 
Sport breng ook mensen samen. Sportverenigingen fungeren vaak als cement in de samenleving en verdienen steun, zeker nu deze door de coronacrisis grote klappen hebben gehad. 

Het is goed voor kinderen dat ze leren dat bewegen leuk is, dat ze leren om doelen te stellen en samen te werken in een team. Daarom willen we dat sport toegankelijk is voor iedereen, in het bijzonder voor de jeugd, zonder fysieke drempels. Het is van groot belang dat alle kinderen kunnen sporten. Ook de kinderen uit een gezin met een kleinere portemonnee. 

Het stimuleren van minima, ouderen, mensen met een beperking en mensen die nog niet sporten om meer te gaan bewegen staat hoog in het vaandel bij de ChristenUnie. De ChristenUnie pleit voor open sportclubs met een sterke verbinding tussen het sociale en het gezondheidsdomein.
Maar in de gemeente Veenendaal nodigen ook de verschillende fiets-, vaar-, wandel- en hardlooproutes en veilige `ommetjes' uit tot bewegen en meedoen. 

• Bij het plannen en bouwen van nieuwe wijken en infrastructurele projecten wil de ChristenUnie dat er plaats komt voor zoveel mogelijk openbare beweegplekken en -routes in de openbare ruimte. Wijken krijgen de mogelijkheid om naast kinderspeeltoestellen te kiezen voor openbare fitnessapparaten. Bijvoorbeeld energy floors op de markt, een fitnessplein in de wijk, en een pumptrack aanleggen in het Stadspark.
• Een gezonde leefstijl met voldoende beweging draagt ook voor ouderen bij aan zelfredzaamheid en sociaal contact. Voor alle ouderen in onze gemeente ontwikkelt de gemeente laagdrempelige sport- en beweegprojecten. 
• De ChristenUnie pleit voor inzet van sportcontactfunctionarissen in buurten om zo de verbinding tussen sport, onderwijs en zorg te bevorderen.
• In Veenendaal zorgen we ervoor dat speeltuinen toegankelijk zijn voor kinderen met een beperking. 

9.5 Sportaccommodaties 

Het is mooi als mensen hun sporttalenten ontwikkelen en zelfs door kunnen groeien naar de topsport. Ook fungeert de topsport vaak als stimulerend voorbeeld. Toch moet de focus van de gemeente Veenendaal primair liggen op de breedtesport. Op sport voor iedereen, dichtbij en betaalbaar. 

Naast het zo beweeg-vriendelijk mogelijk inrichten van de openbare ruimte is het belangrijk dat de sportaccommodaties goed onderhouden, toegankelijk voor mensen met een beperking en veilig zijn. De gemeente staat ± ook via Sportservice - in nauw contact met de sportverenigingen en heeft de behoefte aan voorzieningen goed in beeld. De ChristenUnie wil ook dat de gemeente het accommodatiebeleid afstemt met omliggende gemeenten met als doel elkaar en de sportdeelname te versterken. 

• De ChristenUnie wil dat gemeente samen met Sportservice en verenigingen het sportakkoord verder uitvoert.
• Alle sportaccommodaties moeten toegankelijk zijn voor mensen met een beperking.
• De gemeente Veenendaal ziet erop toe dat iedereen die er recht op heeft, het Jeugdsportfonds weet te vinden.
• Alcohol en sport gaan niet samen. Het alcoholgebruik in sportkantines tijdens en aansluitend aan sportactiviteiten wordt verder ontmoedigd.
• Elk kind in Veenendaal heeft aan het einde van de basisschoolleeftijd het zwem-ABC.  

Laatst gewijzigd op: 03-12-2021

Inwoners en hun sociale verbanden staan centraal. De gemeente gaat uit van vertrouwen en communiceert open en in eenvoudige taal. Inwoners kunnen vertrouwen op een dienstbare overheid, die naast hen staat en hen beschermt waar nodig. Zo werken we samen aan de grote opgaven van de huidige tijd.

Waar staat de ChristenUnie voor?

Veenendaal vormt pas een echte samenleving als mensen elkaar zien en helpen, verbinding zoeken en over verschillen praten. Dat is het principe waarop onze democratische rechtstaat is gebouwd. We kunnen alleen vredig samenleven als we ± ondanks alle verschillen ± onze basiswaarden op handen én in onze harten dragen. Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die het werk is van inwoners en maatschappelijke verbanden samen. Om al onze plannen zoals in vorige hoofdstukken beschreven waar te maken, is een overheid die naast inwoners, maatschappelijke verbanden staat en hen versterkt. Om te wijzen op de eigen verantwoordelijkheid maar ook om mee te denken, te stimuleren en te ondersteunen waar dat nodig is. De menselijk maat, dát past bij de ChristenUnie, dát past bij Veenendaal. In het leven van alledag in ons werk, in ons gezin en in de zorg van de gemeente voor de inwoners. Bijvoorbeeld door alle ruimte te bieden aan vrijwilligersorganisaties die onderlinge zorg stimuleren. Of door ruimte te geven aan bedrijven die echt werk maken van duurzaamheid en arbeidsparticipatie voor kwetsbare groepen.

Dit vraagt om maatwerk: de ene inwoner heeft sneller ondersteuning nodig dan de ander. Voor mensen die het echt niet zelf of samen met anderen kunnen, biedt de overheid een vangnet. Inwoners moeten een beroep kunnen doen op de overheid als hun vrijheid, gezondheid, veiligheid of bestaanszekerheid in het geding is. Om die reden is het goed dat de overheid ook grenzen aangeeft, handhaaft, normeert en kadert. Dat bedoelen we met `recht doen'. De gemeente neemt de verantwoordelijkheid van de maatschappelijke verbanden in Veenendaal niet over. Maar zij beschermt wel hun ruimte om hun verantwoordelijkheid te kunnen nemen en ondersteunt hen daarbij. 

10.1 Vertrouwen

Wij zijn ervan overtuigd dat goed bestuur en sterk moreel en integer leiderschap de basis vormen voor een bloeiende samenleving. Dat stimuleert inwoners ook om zelf verantwoordelijkheid te nemen. De ChristenUnie zet in haar werk in de gemeenteraad in op luisteren en samenwerken. Het wel of niet deelnemen in een coalitie is daarbij niet doorslaggevend. Het innemen van standpunten in de raad wordt primair bepaald door de uitgangspunten van de partij, die o.a. zijn vastgelegd in dit verkiezingsprogramma. Als fractie willen we betrouwbaar en constructief bekend staan in Veenendaal. Vrede en recht vinden we niet alleen in woorden maar ook in onze houding en in ons handelen van belang. De ChristenUnie wil zich daarin laten leiden door wat de Heer van mensen vraagt: Niet anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God. (Micha 6:8) 

De ChristenUnie wil bijdragen aan het bouwen aan vertrouwen door:

• Open, herkenbaar en betrokken aanwezig te zijn in Veenendaal en actief inwoners, ondernemers en verenigingen op te zoeken en met hen in gesprek te gaan. 
• Eerlijk te zijn en geen beloftes te doen die we niet na kunnen komen.
• Streven naar een coalitieakkoord met duidelijke afspraken maar met ook voldoende ruimte voor alle partijen om invloed op het beleid uit te oefenen. 

10.2 Duurzame Ontwikkelingsdoelen

We werken aan duurzaamheid, en dat moet juist ook lokaal vormkrijgen. Internationaal zijn de zogenaamde Sustainable Development Goals (Duurzame Ontwikkelingsdoelen) vastgesteld: 17 doelen die voor 2030 behaald moeten zijn. Denk aan het terugdringen van ongelijkheid, een prettige en veilige leefomgeving, duurzame productie en consumptie, en goed bestuur. Deze doelen worden ook wel in een cirkel afgebeeld en als een donut voorgesteld: aan de binnenkant staan doelen die we minimaal moeten bereiken om voor iedereen goede leefomstandigheden te realiseren (bijv. geen armoede, geen honger, goede gezondheid, kansengelijkheid), aan de buitenkant staan doelen die we moeten behalen om de aarde niet uit te putten (bijv. biodiversiteit behouden, klimaatverandering voorkomen, duurzaam landgebruik). Als ChristenUnie vinden wij het belangrijk dat deze doelen terugkomen in al het gemeentelijk beleid, en dat de gemeente er samen met haar inwoners aan werkt, aan de hand van concrete doelen.  

• We willen dat Veenendaal zich aansluit bij de Gemeenten4GlobalGoals van de Vereniging Nederlandse Gemeenten.
• We willen initiatieven van inwoners, organisaties en bedrijven gericht op de Sustainable Development Goals stimuleren, door bijvoorbeeld in samenwerking met maatschappelijke partners een Veense Donut Coalitie op te zetten, naar het voorbeeld van de Amsterdamse Donut Coalitie (platform waarop initiatieven gedeeld worden).

10.3 Samenspel tussen gemeente en inwoners

De ChristenUnie wil dat inwoners in Veenendaal zoveel mogelijk zelf verantwoordelijkheid nemen voor het eigen handelen en - samen met anderen en de overheid - de zorg voor de samenleving oppakken.
Samen zoeken hoe we de kracht van de samenleving kunnen aanspreken om te werken aan gerechtigheid.

De gemeente moet van haar kant open staan voor initiatieven van inwoners, instellingen, verenigingen, bedrijven en kerken. Vooral als die het algemeen belang op het oog hebben. Hierbij past een overheid die meedenkt, participeert, drempels verlaagt en faciliteert. De ChristenUnie stimuleert dat inwoners zichzelf organiseren in bijv. coöperaties en daarmee verantwoordelijkheden op zich nemen op het gebied van duurzaamheid, zorg, lokale economie of wijkbeheer. Meer verantwoordelijkheid van inwoners vraagt om minder regels van de gemeente, om minder administratieve lasten en bureaucratie. Kortom, om een college en raad de durven los te laten.

De ChristenUnie wil inzetten op het meedenken van inwoners, via platforms en andere organisaties voorafgaande aan beleidsvorming in de raad. Inwonersinitiatieven willen we ruimhartig verwelkomen en inwonerparticipatie stimuleren wij omdat we ervan overtuigd zijn dat het goed is gebruik te maken van de kennis en ervaring van onze inwoners. Wel letten we erop dat de gemeenteraad vanaf het begin heel duidelijk is over het samenspel en de ruimte die er is voor participatie zodat er duidelijke verwachtingen zijn van wat het doel is van de participatie. 

• In Veenendaal gaan we, vanuit vertrouwen, actief werk maken van `right to challenge' (uitdaagrecht). Het recht om als inwoners de gemeente uit te dagen en aan te geven dat je, bijvoorbeeld als wijk, buurt of inwonersorganisatie een organisatie of voorziening zelf in stand wilt en kunt houden. We geven initatiefnemers de ruimte en zorgen dat duidelijk is bij wie ze terecht kunnen binnen de gemeentelijke organisatie. 
• Meer vertrouwen, minder regels: Elk jaar komt het college met voorstellen voor regels die geschrapt, vereenvoudigd of samengevoegd kunnen worden. 
• Vroegtijdig open en eerlijk inwoners betrekken bij beleidskeuzes en/of grote ontwikkelingen. Dit kan via burgerparticipatie, inwonerpeilingen en andere experimenten om inwoners te betrekken bij besluitvorming. Het lokaal bestuur blijft echter eindverantwoordelijk: juist bij belangentegenstellingen is het aan de gemeenteraad om knopen door te hakken. 

10.4 Jongeren en democratie

Democratie is geen statisch begrip, maar een werkwoord. Daarom wil de ChristenUnie zich inzetten om inwoners en dus ook de jongeren in Veenendaal te betrekken bij de lokale democratie. Wij vinden dat nodig omdat door samen te praten over de uitdagingen in onze gemeente, we met elkaar tot gedragen oplossingen kunnen komen. 

• In Veenendaal wil de ChristenUnie zich inzetten om de inspraak van jongeren laagdrempeliger te maken. De beslissingen die wij nu nemen, gaan over hun toekomst. 
• Plannen van de gemeente moeten ook getoetst op de gevolgen voor jongeren (generatiecheck).
• Veenendaal zorgt er voor dat alle leerlingen vanaf groep 6 van de basisschool tot het einde van de middelbare school uit de gemeente zicht krijgen op wat de gemeenteraad doet, bijvoorbeeld door het organiseren van gastlessen over/vanuit de gemeentepolitiek.

10.5 Lokale Media

De Rijnpost, XONtv, RTVUtrecht en MidlandFM informeren inwoners, houden bestuurders scherp en agenderen maatschappelijke kwesties. Lokale media met voldoende kwaliteit en mogelijkheden kunnen bijdragen aan het verbinden van verschillende bevolkingsgroepen door informatie, cultuur en educatie. Daarbij is het van belang dat wordt gekozen voor uitingsvormen en kanalen die aansluiten bij de verschillende doelgroepen. Het in stand houden van een huis-aan-huis-krant, tv- en/of radiozender is daarom geen doel op zichzelf, maar een middel om letterlijk zichtbaar te zijn. 

De ChristenUnie wil innovatie en professionalisering ondersteunen. We vinden het belangrijk dat de lokale omroep zich, meer dan nu het geval is, verbindt met maatschappelijke-, culturele- en religieuze- en onderwijsinstellingen. Ook willen we onderzoek naar de haalbaarheid van een lokaal mediafonds gericht op ondersteuning van de kwetsbare onderdelen van de nieuwsvoorziening te kunnen ondersteunen, zoals onderzoeksjournalistiek of journalistiek in wijken of bij doelgroepen. Hierbij willen we de provincie ook betrekken vanuit hun rol als financier van regionale publieke media en als toezichthouder op de kwaliteit van het lokale openbaar bestuur. Dit mediafonds moet op afstand van de gemeente worden geplaatst, zodat het scherp houden van bestuurders los staat van de financiering. 

10.6 Acceptatie, vrijheid en gelijkwaardigheid

De ChristenUnie staat nadrukkelijk voor de vrijheid van iedereen in Veenendaal. Vrijheid is lang niet altijd vanzelfsprekend maar wel essentieel voor het welbevinden van alle Veenendalers. Ook de lokale overheid heeft de roeping om recht te doen. Elke inwoner van Veenendaal moet zich thuis voelen in Veenendaal. Het is daarbij belangrijk dat mensen zich geaccepteerd en gelijkwaardig voelen. Inwoners hebben recht op een rechtvaardige behandeling, onafhankelijk van gender, geaardheid, afkomst, geloofsovertuiging, handicap of andere status. Discriminatie en racisme doen afbreuk aan die gelijkwaardigheid en vrijheid. Het bestrijden ervan kan niet door de politiek of de gemeente alleen. De hele samenleving speelt een rol maar de gemeente heeft mede de verantwoordelijkheid om hierover bewustwording te creëren.  

• Medewerkers binnen de gemeentelijke organisatie moeten over voldoende kennis en vaardigheden op het gebied van onbewuste vooroordelen, discriminatie, antisemitisme en racisme beschikken. Van etnisch profileren mag in Veenendaal geen sprake zijn.
• We willen dat duidelijk is waar mensen het anti-discriminatiebureau voor onze regio kunnen vinden en bereiken. En dat met de signalen over ongelijke behandeling, discriminatie en racisme aantoonbaar wat gedaan wordt.  
• We willen dat de gemeente structureel aandacht besteedt aan acceptatie en gelijkwaardigheid van mensen met bijvoorbeeld een lhbti+- of een andere etnische achtergrond, ieder geval door als lokale overheid met de samenleving in gesprek te gaan. Specifiek moet hierbij aandacht zijn voor jongeren. Daarnaast moet er meer aandacht zijn voor educatie op dit soort terreinen waarbij mensen ook met elkaar in contact gebracht worden. De gemeente kan hier een voortrekkersrol in spelen.

10.7 Privacy

Voor een goede vervulling van de wettelijke taken en verplichtingen heeft de gemeente de beschikking over veel gevoelige persoonsgegevens. Het koppelen van gegevens is nodig om snel de juiste zorg te kunnen leveren. Onduidelijke privacyregels leiden ertoe dat zorgverleners de veilige kant kiezen en daarmee goede hulpverlening in de weg staan.  

Voor het vertrouwen in de overheid is het tegelijk van het grootste belang dat zorgvuldig met deze gegevens wordt omgegaan. Inwoners hebben daar recht op, ze moeten daarom goed geïnformeerd zijn over wat er met hun gegevens gebeurt. Alle medewerkers van onze gemeente weten hoe ze met persoonsgegevens om moeten gaan. 

Niet de angst voor boetes, maar een intrinsieke motivatie om zorgvuldig om te gaan met persoonsgegevens moet de basis vormen voor het voldoen aan privacywetgeving. 

10.8 Communicatie

Voor veel mensen is de samenleving complex. Veel ouderen, migranten en laaggeletterden vinden het vaak ingewikkeld om op tijd de juiste informatie te vinden of om bij de overheid aan te kloppen voor hulp. De ChristenUnie wil dat de gemeente Veenendaal haar regels zo simpel mogelijk houdt. 

• De gemeente communiceert zo duidelijk en eenvoudig mogelijk met inwoners (taalniveau B1).Hiervoor willen we dat de gemeente een zogenaamd `versimpelteam' in het leven roept.  
• De ChristenUnie wil dat berichten over aanvragen en besluiten, zoals vergunningen, (bestemmings)plannen en lokale regelgeving niet alleen digitaal zijn in te zien maar ook in de lokale papieren media blijven verschijnen. 
• In Veenendaal kunnen inwoners, naast de digitale weg, altijd bij een fysiek loket met hun vragen bij de gemeente terecht. Gemeenteambtenaren komen zoveel mogelijk fysiek op locatie om een situatie te beoordelen. 

10.9 Gemeentelijke samenwerking

Samenwerking van gemeenten moet `van onderop' plaatsvinden. Hiermee bedoelen we dat de gemeenteraden van de individuele gemeenten hiertoe besluiten. Zij vormen de onderste en daarmee de verantwoordelijke bestuurslaag.
Uitgangspunt voor de ChristenUnie is dat de kwaliteit van de gemeentelijke organisatie voldoende moet zijn en blijven. Als dit tekortschiet, is de gemeenteraad de eerstverantwoordelijke om te gaan zoeken naar versterking van deze bestuurskracht. Om de kwaliteit op peil te houden stellen we voor om met vergelijkbare gemeenten visitaties bij elkaar te doen om zo van elkaar te leren.

De ChristenUnie wil minder bestuurlijke drukte. Bestuurlijke samenwerkingsverbanden zoals gemeenschappelijke regelingen (WGR) vragen een actieve en kritische houding. Extra belangrijk nu er steeds meer samenwerkingsverbanden ontstaan waarvoor er helemaal geen vastgestelde regels zijn (bijvoorbeeld RES). Ook is belangrijk dat de raad van Veenendaal zicht en controle houdt op besluiten die een WGR of een ander samenwerkingsverband neemt.  

• We willen dat keuzes voor schaalvergroting (samenwerking met andere gemeenten in allerlei gradaties) worden gemaakt op basis van inhoud, kwaliteit, draagvlak, herkenbaarheid en meerwaarde voor de regionale kracht/uitstraling.
• De ChristenUnie steunt (het wettelijk mogelijk maken van) initiatieven die kaderstelling en controle rondom samenwerkingsverbanden versterken.
• We willen dat de gemeenteraad op basis van de daarover gemaakte afspraken de WGR-en en andere samenwerkingsverbanden voedt en controleert.

10.10 Financiën

In de afgelopen jaren is het takenpakket van alle gemeenten flink uitgebreid, zonder daarbij voldoende geld te krijgen. Door bezuinigingen van de Rijksoverheid ligt er een grote druk op het financieel beleid. Dat betekent dat Veenendaal de komende periode uitgaven en inkomsten in evenwicht moet zien te houden. 
De ChristenUnie dringt aan op efficiënt financieel beleid en het goed in beeld hebben en beheersen van risico's om toekomstige generaties niet op te zadelen met de gevolgen van slecht (financieel) beleid van hun voorgangers.

Publieke middelen zijn per definitie schaars; er zijn altijd meer wensen dan er geld beschikbaar is. De gemeenteraad moet zorgvuldig de verschillende wensen, noden en belangen kunnen afwegen. Bij bezuinigingen wil de ChristenUnie de posten die te maken hebben met de nood van individuele inwoners, zorg, veiligheid, beheer en onderhoud van bestaande voorzieningen zo veel mogelijk ontzien. 
Uiteraard moet er voor mensen met weinig financiële draagkracht, maatwerk mogelijk zijn.

• De gemeente heeft als doelstelling dat duurzaam en circulair wordt ingekocht. Keuzes en resultaten zijn meetbaar. 
• Misbruik van voorzieningen moet worden voorkomen en als dit wel gebeurt is een actieve aanpak nodig. Tegelijk verlangen we van onze gemeente dat deze naast mensen staat en maatwerk levert. 
• De lokale belastingdruk stijgt in principe niet meer dan de inflatiecorrectie. Wij zijn terughoudend met lastenverhogingen, maar willen dat daar alleen over gedacht wordt als er een uitzonderlijke reden voor is. De dienstverlening van de gemeente (heffingen en leges) is zoveel mogelijk kostendekkend.