De Hollandia Wolfabriek. Herbouw of restauratie? Het is een onderwerp dat de gemoederen flink bezig houdt. En dat is terecht, want het gaat tenslotte om een stukje historie van Veenendaal en daarmee is het iets dat ons allemaal aangaat. Ook binnen de fractie is uitvoerig over de zaak gesproken. Alle argumenten voor of tegen herbouw, en voor of tegen restauratie van de buitenmuren, hebben we op een rijtje gezet. De kosten van restauratie zijn hoger, bij herbouw is de kwaliteit beter, maar gaat het om falsificatie van authentiek erfgoed…. Het zijn slechts enkele van de vele argumenten die over tafel zijn gegaan. Op een gegeven moment loop je dan ook tegen een punt aan wat je moeilijk kúnt beargumenteren, namelijk een heel stuk emotie. De Hollandia Wolfabriek is een tastbare herinnering, hoe triest ze er nu ook bij staat, aan de industrie die zo belangrijk was voor Veenendaal. Er zijn mensen in Veenendaal die nog in deze fabriek hebben gewerkt. Als je kiest voor herbouw, komt er een moment dat de slopershamer er aan te pas moet komen. Dat is een pijnlijk moment. Aan deze emoties wil de ChristenUnie niet voorbijgaan en ze hebben ook zeker zwaar meegewogen in onze afwegingen. Al met al zijn we in meerderheid tot de conclusie gekomen dat herbouw de beste oplossing is. Waarom herbouw? Daarvoor zijn twee belangrijke argumenten. 1. Het biedt de beste kwaliteitsgarantie. En 2. Een extra uitgave van ruim 2 ton vindt de ChristenUnie onverantwoord in deze financieel zware tijden. Verantwoordelijk wethouder Cees Sanders heeft dan wel aangegeven dat deze extra kosten uit het beschikbare budget gehaald kunnen worden, maar feitelijk is toch sprake van extra geld dat wordt uitgegeven en van een extra risico. Bovendien: geld – in dit geval uit de post onvoorzien – dat niet wordt uitgegeven, vloeit terug naar de algemene reserve en uiteindelijk zal dat burger dat ook merken in zijn portemonnee. Een derde argument is dat het gebouw echt weer wordt opgebouwd. Het gaat niet verloren. Over dit punt valt te twisten en de ChristenUnie is het dan ook van harte eens met de journalist die op 21 september in de Rijnpost schreef dat de schuur bij de Nieuwe Molen een bijzonder slecht voorbeeld is. Maar zoiets wordt het niet. De architect heeft ons herhaaldelijk dat nauwkeurig wordt nagebouwd, inclusief bijvoorbeeld de patronen in het metselwerk. Het wordt dus geen slappe kopie. En we hebben voldoende referentiebeelden gezien, bijvoorbeeld grachtenpanden in de stad Amsterdam. Ook wethouder Sanders laat geen moment voorbij gaan om ons te wijzen op zijn favoriete referentiebeeld: de abdij in zijn geliefde Middelburg. Dát beeld staat de fractie voor ogen.

In de raadsvergadering van 22 september heeft de ChristenUnie op basis van bovengenoemde argumenten in meerderheid gekozen voor herbouw. Één fractielid stemde in met het initiatief van GroenLinks en Lokaal Veenendaal om de buitenmuren te restaureren. Uiteindelijk koos de raad met 17 stemmen tegen het initiatiefvoorstel en 15 stemmen voor het voorstel, voor herbouw van de Hollandia Wolfabriek.

Eerder deed de ChristenUnie het voorstel om een klein gedeelte van de oorspronkelijke binnenmuren te laten staan en op te nemen in de nieuwbouw. Het gaat dan om een stukje muur in haar huidige staat, die het verhaal van de fabriek laat zien. Een oude muur die langzaam verviel en met graffiti beklad is. De architect heeft dit voorstel enthousiast begroet. Daarnaast zal de oude schoorsteen als beeldbepalend element behouden worden.