Meneer de voorzitter,

Vijf partijen zijn erin geslaagd het eens te worden over een raadsprogramma. Van ons wordt vandaag gevraagd aan te geven of, of in hoeverre, we hiermee kunnen instemmen.

Allereerst, dat wat beschreven is, is dermate op hoofdlijnen of andersgezegd algemeen, dat het nog weinig duidelijkheid geeft qua inhoud. Onze  meeste opmerkingen gaan dan ook over de zaken die we missen.

Een aantal daarvan is voor ons zo belangrijk, dat we er een amendement voor hebben gemaakt. Het hangt af van de uitkomst van die amendementen of wij het raadsprogramma zullen steunen.

Het college wil open en transparant communiceren, voorbeeldgedrag vertonen, voor verbinding zorgen, zich kwetsbaar, transparant en bescheiden opstellen. Een loffelijk streven, maar het komt toch wat utopisch over. Maar toch, het streven is goed en we wensen het college daarbij veel succes. We willen wel aandacht vragen voor het management van verwachtingen. Niet ieders inbreng kan worden gehonoreerd en dat moet erg duidelijk zijn.

Vooraf nog een opmerking over de koopzondag. Het had de coalitie gesierd als niet alleen was opgemerkt dat coalitiepartners geen initiatieven zullen nemen voor een koopzondag. Maar dat ook was toegevoegd dat initiatieven vanuit de samenleving of vanuit niet-coalitiepartijen alle ruimte krijgen. En dat coalitiepartijen alle ruimte krijgen dan voor te stemmen. Dit is wat u beoogt, dan mag het ook worden genoemd. Dat is transparant. De evenementen op zondag blijven gemaximeerd op 6, maar kunnen mogelijk wel in het centrum worden georganiseerd. De zwaar geclaimde vrijheid voor de raadsfracties als het gaat over de koopzondag, geldt kennelijk niet voor de evenementen. We zien geen principieel verschil. Wij hadden graag gezien dat de denklijn die deze coalitie volgt bij de evenementen, ook van toepassing was geweest op de koopzondag. Mede gezien het duidelijke mandaat van de kiezer.

Bestuur

Het programma is trendy, in die zin, dat net als binnen alle andere coalitieprogramma's momenteel in Nederland, de burger wordt gevraagd mede  invulling te geven aan het concreet maken van beleid. De vraag is wel, en dat geluid hebben we op de inspraakavond vaak gehoord, of de burger dan voor niks naar de stembus is geweest. Een open blik naar de samenleving is noodzakelijk en luisteren naar de burger evenzeer. Maar college, we hadden wel wat meer stuur en visie verwacht in het raadsprogramma. Het kan nu nog alle kanten op, zeg maar.

Als het gaat om veiligheid wil deze coalitie vooral werken aan het vergroten van de veiligheidsbeleving. Niet onbelangrijk. Maar het lijkt erop dat hiervoor vooral de tolerantie omhoog moet. Als je je bijvoorbeeld niet zo snel ergert aan de troep bij een JOP, gaat de veiligheidsbeleving omhoog. Maar ik weet niet of dat is wat de burgers willen! We missen aandacht voor de aanpak van drugshandel en drugsgebruik.

Economie, Werk en Ontwikkeling

We zien veel aandacht voor zzp-ers en dat is goed. Maar we roepen op om de middenstand en de grote bedrijven niet uit het oog te verliezen. Het voorkomen van voortijdige schooluitval is van groot belang. Aansluiting tussen bedrijfsleven en onderwijs alleen, is hiervoor onvoldoende.

Er blijft ingezet worden op het tegengaan van taalachterstanden. Hier zijn we helemaal voor. Maar op dit moment is daar naar onze informatie geen geld voor beschikbaar. Hoe gaat u dit betalen?

Sociale leefomgeving

Wij maken ons zorgen over burgers die het zelf allemaal niet zo goed kunnen rooien. Dit stuk heeft echt onvoldoende oog voor minima, mensen die op welke manier dan ook hulp nodig hebben, bijvoorbeeld een kwetsbare groep ouderen. Het raadsprogramma gaat er vanuit dat iedere bewoner zelf de regie kan voeren, bijvoorbeeld als het gaat om zorg. Dit is lang niet altijd het geval. Wij missen hier de zorgmijders, mensen die om psychische of financiële redenen de zorg zijn gaan mijden en steeds verder afglijden.

Armoedebestrijding wordt genoemd, dankzij een inspraakreactie. Maar armoedebestrijding wordt genoemd als vangnet! Hier begrijpen wij niets van. Armoede bestrijden doe je om te voorkomen dat mensen een vangnet nodig hebben. Het woord als zodanig is nu opgenomen, maar het is duidelijk dat hier verder geen enkel idee achter zit. Omschrijvingen als: “het leven weer zo snel mogelijk op de rails krijgen” en “activerend minimabeleid” kunnen we best plaatsen. We zullen er echter zeer alert op zijn dat dit niet leidt tot het afbreken van het huidige minimabeleid. Om dit te voorkomen dienen wij een amendement in met als strekking: Handhaaf het huidige minimabeleid! Wij willen via dit amendement graag duidelijkheid. Wij willen een waarborg. Het minimabeleid mag niet verslechteren ten opzichte van de huidige situatie.

We missen in deze paragraaf de aandacht voor de buurthuizen en het jeugd- en jongerenwerk, laat staan een visie daarop. Van kerken en verenigingen wordt verwacht dat zij zich inzetten ten bate van de samenleving. Bij sport en cultuur worden vrijwilligers waar mogelijk gefaciliteerd. Wij vinden dat ook voor zorgvrijwilligers zaken als opleiding, begeleiding en verzekeringen wenselijk zijn. Zijn de coalitiepartijen dit met ons eens?

Dan nog een vraag over IW4. Een belangrijk bedrijf waar naar de toekomst toe  een veelheid aan vragen moet worden beantwoord. Waarom wordt hier met geen woord over gerept?

Fysieke leefomgeving

Ten aanzien van de woningmarkt wordt wel erg veel vertrouwen gesteld in de markt. Bij nieuwbouw blijft maximaal 30% sociale huurwoningen richtinggevend. Wat is het minimum? Zo is onze vraag. Verder missen wij ruimere mogelijkheden voor het bouwen van woningen waarin de combinatie wonen / zorg  mogelijk is.

We zijn teleurgesteld over de summiere opmerking die wordt gemaakt over het ondergronds brengen van de hoogspanningslijn. Er zal in deze periode verder worden gesproken. Dat doen we al jaren. Het wordt nu tijd om ook concreet stappen te zetten. Wij hebben hiervoor een amendement voorbereid.

Hoe ziet de coalitie het beheer en onderhoud van de openbare ruimte? Is dit een kerntaak van de gemeente? Is het huidige niveau, inclusief de geplande bezuinigingen, het minimumniveau?

Financiën en control

Voorzitter, het verbaast ons dat er met geen woord wordt gerept over de nieuwe brede heroverweging, die er toch op korte termijn moet gaan komen. Hoe gaat de coalitie dit aanpakken?

De financiële paragraaf roept bij ons de nodige vragen op. Er wordt gesproken van een beslisboom en met die methodiek hebben wij goede ervaringen. Alleen, hier vinden we vooral een opsomming van overwegingen waarvan de onderlinge verhoudingen en prioriteiten voor ons onduidelijk zijn.  Verhoging van belastingen mag op het moment dat kerntaken worden aangetast. Maar, dit is verder niet gedefinieerd. Hoe moeten wij dat zien?

Opgemerkt wordt dat de parkeerexploitatie een financieel risico behelst. Mogen we uit de laatste paragraaf, die spreekt over het kostendekkend maken van gemeentelijke voorzieningen, afleiden dat de parkeertarieven omhoog zullen gaan?

Dan tot slot de kwestie van de vijf wethouders. In een eerder stadium hebben wij aangegeven op inhoudelijke gronden (o.a. Vanwege de omvangrijke decentralisaties en transities) vijf wethouders bespreekbaar te achten. We zien ook de enorme weerstand die hier tegen komt, zowel van buiten als van binnen de gemeentelijke organisatie, onder andere bij monde van de Ondernemingsraad. We zouden ons daarom goed kunnen voorstellen dat vijf wethouders aan de slag gaan tegen de kosten van vier wethouders. Er blijft dan nog een heel aardig salaris over en de menskracht van vijf personen kan worden ingezet. Voorstellen in die lijn zullen wij steunen.

Voorzitter,

De ChristenUnie ziet nav dit raadsprogramma mogelijkheden om de komende vier jaar volop haar geluid te  laten horen. Zoals we de kiezer hebben beloofd zullen we ons inzetten voor een betrouwbare overheid, een dienstbare samenleving en een duurzame leefomgeving.

We wensen het nieuwe college veel inspiratie en succes om voor onze mooie gemeente de juiste besluiten te nemen en ze op een goede manier uit te voeren. We werken hier vanuit onze rol in de raad graag aan mee. Wij wensen u toe, en vragen om, Gods zegen, voor het nieuwe college, de nieuwe raad en alle inwoners van Veenendaal.

Dank u wel.