Op donderdagmiddag 15 september heeft een delegatie vanuit de fractie, André Groenewegen, Johan Blad, Engbert Stroobosscher en Tineke Bette een werkbezoek gebracht aan het Gemeentearchief. We zijn in de catacomben van het gemeentehuis en in de catacomben van de tijd geweest!

Wie zich richt op de toekomst, doet er goed aan te leren van het verleden. Het verleden van Veenendaal is rijk en gaat - archieftechnisch gesproken - terug tot het jaar 1546. Een stuk dat deel uitmaakt van het archief van het Veenraadschap, de voorloper van de in 1795 uitgeroepen zelfstandige gemeente Veenendaal.

Handgeschreven materiaal, dat zomaar vijfhonderd jaar oud is. Ziet u het voor u? Een voorouder schrijft op wat er plaatsvindt. Hij doet zijn best om dat zo netjes mogelijk te doen - met een ganzenveer en een potje inkt. Het zestiende-eeuwse handschrift op perkament is voor een leek welhaast onleesbaar. Slechts enkelen kunnen lezen wat er staat. Fantastisch is het wel. Iemands heel verre voorvader komt tot leven.

Dat het archief van de gemeente Veenendaal geliefd is bij vele plaatsgenoten, blijkt wel uit het feit dat er negentien vrijwilligers in- en uitlopen en maar liefst per jaar 1600 tot 1700 bezoekers het archief aandoen. Voor de helft bestaande uit schoolklassen, de rest individuele bezoekers die meer willen weten over van alles en nog wat. "Vrijwel iedere dag ontvangen we hier bezoekers, maar acht personen tegelijkertijd, is wel echt het maximum", maakt Groenleer duidelijk.

Waar de kantoorruimte te krap bemeten is, is dat niet het geval met de archiefbewaarplaats of kluis waar de stukken in zuurvrije dozen staan opgeslagen bij een constante temperatuur van 17-18 graden Celsius. De oppervlakte kan met gemak drie kilometer dossiers aan en bevat niet alleen het archief van de gemeente, maar ook archieven van particuliere instellingen en andere Veenendaalse glorie die de tand des tijds hebben doorstaan. Zoals het archief van de Scheepjeswolfabriek en de negatievencollectie van de persfotograaf Cord Otting, nu eigendom van de gemeente. Over beeldmateriaal gesproken: het archief bewaart circa 200.000 foto's waarvan er zo’n 3500 via internet zijn te bekijken. Werk aan de winkel dus voor de vrijwilligers. En neemt u ook eens een kijkje op de website: www.gemeentearchief.veenendaal.nl. 

Wat bijzonder opviel is de bereidwilligheid van het tweekoppige team om het archief in de belangstelling te brengen. De presentatie en feitenkennis, de flexibiliteit om tussen de werkzaamheden door mensen te ontvangen en wegwijs te maken, hand-en-spandiensten verlenen aan de vrijwilligers, de voorbereidingen voor de tentoonstelling van Adriaan de Kleuver te zien vanaf 10 oktober t/m 15 november in het gemeentehuis.
Ons werkbezoek was, mede door de kennis en het enthousiasme van de medewerkers, bijzonder geslaagd. Het Gemeentearchief is een goudmijn voor een ieder die van geschiedenis houdt.

André Groenewegen